Θέατρο Κινηματογράφος Μουσική

Η υποκειμενικότητα του βλέμματος: Μια γυναίκα, μια κάμερα κι ένα πιάνο

Μια οπτικοακουστική εγκατάσταση & performance με τίτλο “Woman watches herself being looked at» για γυναίκα και expanded πιάνο, παρουσιάζεται από τους Σταύρο Γασπαράτο, Σεραφίτα Γρηγοριάδου και Στάθη Αθανασίου, 6,7 και 8 Οκτωβρίου στο | Μουσείο Μπενάκη – Πειραιώς 138

Mια performance για το βλέμμα, την υποκειμενικότητά του, τη θέση και τη σχέση θεατή – θεώμενου και την αλληλεπίδρασή τους, εμπνευσμένη από το θεωρητικό έργο του John Berger (“Ways of Seeing”), της Laura Mulvey (“The male gaze”), από τη δουλειά καλλιτεχνών όπως ο Hans Bellmer και η Cindy Sherman και από τον καθημερινό μας βομβαρδισμό με εικόνες επαγγελματιών, ερασιτεχνών, φίλων, εχθρών, συγγενών και αγνώστων.

Ποια είναι η σχέση της γυναίκας με το πανταχού παρόν αντρικό βλέμμα που τη συνοδεύει από την περίοδο της Αναγέννησης μέχρι και σήμερα; Πώς έχει μετεξελιχθεί το βλέμμα αυτό στον “always-on” κόσμο των smartphones, του Google, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του καθημερινού αγώνα αυτο-εκπομπής και αυτο-προβολής του καθένα μας μέσω των εργαλείων αυτών;

Oι Στάθης Αθανασίου,  visual artist, ο Σταύρος Γασπαράτος, συνθέτης και  η  Σεραφίτα Γρηγοριάδου performer, μιλούν στο artplay.gr για αυτήν την εμπειρία :

Στάθης Αθανασίου : “Την περίοδο που ακόμα έκανα την “Α”, έψαχνα διάφορα μέρη στην Ευρώπη και την Αμερική όπου θα μπορούσαμε να πάμε την performance αυτή. Έπεσα λοιπόν επάνω στο Watermill Centre του Robert Wilson το οποίο και αγνοούσα μέχρι τότε, και μου φάνηκε σαν κάτι μαγικό, αλλά και πολύ μακρινό. Άπιαστο. Residency στα East Hamptons, στο μουσείο-γκαλερί-σπίτι-χώρο πρόβας ενός από τους μεγαλύτερους και πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες της εποχής μας; Αποκλείεται. Και το προσπέρασα. Λιγότερο από δυο χρόνια μετά η Σεραφίτα μου είπε ότι θέλει να κάνει πρόταση για residency στο Watermill και ήθελε να την κάνουμε μαζί. Εντάξει, της λέω. Πότε είναι η προθεσμία; Σήμερα, μου λέει. Ωραία, οπότε δεν έχουμε καμιά ελπίδα. Ας το κάνουμε. Και γράφουμε μια πρόταση, στέλνουμε υλικό από την “Α”, που ήταν το project το οποίο ακόμα έτρεχε, και μερικούς μήνες μετά έρχεται ένα email ότι η πρότασή μας έγινε δεκτή. Συμπέρασμα: Όλα είναι δυνατά. Μπορεί να μην είναι πολύ πιθανά, αλλά δυνατά είναι”.

Σεραφίτα Γρηγοριάδου

“Στην πρώτη μας παράσταση στο Watermill center είχαμε σαν αφετηρία τη δουλειά της φωτογράφου Σίντυ Σέρμαν σε σχέση με τον τρόπο προβολής της γυναικείας εικόνας στον κινηματογράφο και τη διαφήμιση από το 1950 και μετά. Ο χώρος που κινηθήκαμε αφηγηματικά όμως μετεξελίχθηκε σε κάτι τελείως διαφορετικό. Προσπαθήσαμε μέσω της κάμερας του υπολογιστή να επικοινωνήσουμε με τον κάθε θεατή προσωπικά. Το απρόσωπο μέσο έγινε απολύτως προσωπικό, μάρτυρας μιας συνάντησης άκρως μοναδικής με τον κάθε θεατή που βρισκόταν για λίγα λεπτά μπροστά στην κάμερα του υπολογιστή να συναντά μια γυναίκα για λίγο μέσα στο σπίτι της κι εκείνη να του κάνει μια μικρή ξενάγηση στα πιο προσωπικά της μέρη για να χαθεί μετά, μέχρι να έρθει ο επόμενος θεατής και να σταθεί μπροστά στην κάμερα. Στην εκδοχή που θα παρουσιάσουμε στο Μουσείο Μπενάκη, μια γυναίκα βρίσκεται απομονωμένη σε ένα χώρο από τον οποίο ανιχνεύει όλο το φάσμα του φύλου της, στις πιο κοινές εκδοχές του φαίνεσθαι. Εικόνες, έννοιες, αρχέτυπα, μιμιτικά μοντέλα, τρομακτικά κακέκτυπα, όλα βρίσκονται εκεί απολύτως εκτεθειμένα με την κάμερα του υπολογιστή ανοιχτή.”

Ο Σταύρος Γασπαράτος για το Expanded Piano και το «ρόλο» του στο έργο.

“Αρχικά πρέπει να πω πως η χρήση του όρου Expanded Piano δεν αναφέρεται σε καμία περίπτωση στο μουσικό έργο μου με τον ίδιο τίτλο αλλά στις τεχνικές που χρησιμοποίησα για αυτό. Χρησιμοποιώ λοιπόν την ίδια λογική ενός καλωδιωμένου πιάνου το οποίο είναι συνδεδεμένο με έναν υπολογιστή και μπορεί να αλληλοεπιδρά με αυτόν. Στην συγκεκριμένη περφόρμανς το πιάνο μπορεί μέσω αυτής της αλληλεπίδρασης εκτός απ’ το να παράγει διάφορους ήχους μέσω του υπολογιστή, να χειρίζεται ζωντανά και όλες τις πηγές και τις προβολές της εικόνας.

Το πιάνο λοιπόν είναι το κέντρο ενός μηχανισμού που εκτός από την παραγωγή του soundtrack αναλαμβάνει να χειρίζεται και όλες τις απολήξεις τις περίπλοκης καλωδίωσης εικόνας και ήχου στον χώρο”

 

Πρόκειται για ένα από τα πέντε έργα performance ή dance production που επιχορηγεί ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ για την περίοδο 2017- 18.

Μάνια Ζούση