performance Θέατρο Οι δημιουργοί γράφουν

«Η τραγωδία είναι το soundtrack της εποχής μας»

«Η σταδιακή ανακάλυψη της αλήθειας από την Δηιάνειρα, της γυναίκας του Ηρακλή στις Τραχίνιες, “τρέχει” παράλληλα με τη σταδιακή αποκάλυψη της αποτυχίας του ελληνικού χρυσού

ονείρου της αφθονίας που κορυφώθηκε  την δεκαετία του ’90. Τολμηρό αναμφίβολα, αλλά δικαιωμένο από την ανατροφοδότηση με το κοινό που είδε την παράσταση στην πρώτη της εκδοχή. Άλλη μια απόδειξη πως η τραγωδία είναι διαρκώς εδώ, παρούσα», γράφουν μεταξύ άλλων στο artplay.gr οι  Svoradov Theatre,  Ιωάννα Λιούτσια , Τριαντάφυλλος Μποσταντζής, με αφορμή την παράσταση “Τραχίνιες Σοφοκλή – the 90s performance” που ανεβαίνει 4 Μαίου στο Vis Motrix Performance Studio της Θεσσαλονίκης.

«Ο κοινωνικός χαρακτήρας της τραγωδίας παραμένει λίγο ως πολύ αδικαίωτος. Η τραγωδία υποτίθεται πως αφορά το άτομο, ή έστω μια μικρή ομάδα ατόμων που περιστρέφονται γύρω από έναν Οίκο. Εκείνο που μας διαφεύγει διαρκώς είναι πως το άτομο προσδιορίζεται από το περιβάλλον του, από την κοινωνία στην οποία ζει. Όσο περισσότερο το θέμα φαίνεται πως είναι το άτομο, τόσο η εστίαση επεκτείνεται και διασπείρεται στο “τι συμβαίνει γύρω από το άτομο” και τι το κάνει να πράττει όπως πράττει, πιο πολύ δηλαδή η εστίαση επεκτείνεται στην κοινωνία. Την διαλεκτική της τραγωδίας ο Μπρεχτ την κατάλαβε πολύ νωρίς γι’ αυτό και την ενέταξε στην προβληματική του. Η τραγωδία είναι το soundtrack της εποχής μας. Ο λόγος που μας αφορά κάθε φορά είναι γιατί μέσα από το “τι συμβαίνει κάθε φορά στους ήρωές της” μπορούμε να δούμε “τι συμβαίνει σε μας”. Η παράστασή μας, «Τραχίνιες the 90’s performance», παρακολουθεί μια τέτοια αντίστιξη. Η σταδιακή ανακάλυψη της αλήθειας από την Δηιάνειρα, της γυναίκας του Ηρακλή στις Τραχίνιες, “τρέχει” παράλληλα με τη σταδιακή αποκάλυψη της αποτυχίας του ελληνικού χρυσού ονείρου της αφθονίας που κορυφώθηκε την δεκαετία του ’90. Τολμηρό αναμφίβολα, αλλά δικαιωμένο από την ανατροφοδότηση με το κοινό που είδε την παράσταση στην πρώτη της εκδοχή. Άλλη μια απόδειξη πως η τραγωδία είναι διαρκώς εδώ, παρούσα.

Πολύς λόγος γίνεται, επίσης, τελευταία για το είδος της περφόρμανς και τι αυτό αφορά και τι μπορούμε να βαφτίσουμε περφόρμανς ή τι να εντάξουμε κάτω από την τεράστια ομπρέλα της. Και είναι τεράστια η ομπρέλα της, γιατί ο όρος πλέον εκτείνεται σ’ ένα τόσο μεγάλο εύρος τεχνών κι επιστημών που μοιάζει αδύνατο να περιχαρακωθεί στα στενά πλαίσια ενός ορισμού. Η πιθανή γκάμα δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει η λέξη διευρύνεται συνεχώς με την πάροδο των ετών, και ίσως αυτό που έχει νόημα είναι να δούμε πώς το κοινό προσλαμβάνει τον όρο αυτόν. Ο ριζοσπαστισμός είναι, μάλλον, άμεσα συνδεδεμένος με την έννοια της περφόρμανς, ενώ το θέατρο στο νου των περισσοτέρων έρχεται ως κάτι παραδοσιακό, ως μια προσυμφωνημένη σύμβαση ανάμεσα σε κοινό και ηθοποιούς, είναι ορθολογικό ακόμη και μέσα στον παραλογισμό του και τελικά, γνωστό. Ενώ η περφόρμανς είναι το άγνωστο, το απροσδόκητο, είναι αυτό που δεν περιμένεις να σου πει ψέματα.

Τα τελευταία αυτά στοιχεία είναι στοιχεία που πάντα έχουν ως στόχο οι παραστάσεις των Svoradov Theatre. Και για τον λόγο αυτόν, συνήθως προβληματιζόμαστε για το αν θα πρέπει να μιλάμε για παραστάσεις ή για περφόρμανς. Το άγνωστο, το απρόσμενο, το στοιχείο της έκπληξης και πάνω απ’ όλα η αλήθεια, είναι στοιχεία που επιζητούμε σε κάθε πρότζεκτ. Όταν μιλάμε για αλήθεια, δεν εννοούμε ότι έχουμε σκοπό να πείσουμε κανέναν ότι αυτό που παρακολουθεί είναι αληθινό, να δημιουργήσουμε μια θεατρική ψευδαίσθηση, αλλά ότι το αντιμετωπίζουμε με ειλικρίνεια, γνωρίζοντας και οι ίδιοι και θέλοντας να γνωρίζει και το κοινό πως αυτό είναι μια κατασκευή, όπως μια κατασκευή είναι κι ένας πίνακας ζωγραφικής. Όπως είχε γράψει κι ο René Magritte πάνω σ’ έναν πασίγνωστο πίνακά του, ceci n’est pas une pipe.

Αυτή είναι για μας η σχέση μεταξύ περφόρμανς και θεατρικής παράστασης».

 

Svoradov Theatre: Ιωάννα Λιούτσια , Τριαντάφυλλος Μποσταντζής