«Προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε στην παράσταση τον Βαν Γκογκ και τον Χαλεπά, ως ήρωες μιας μοντέρνας τραγωδίας», λέει στο artplay.gr η Πηνελόπη Φλουρή, με αφορμή την παράσταση «Van Gogh – Χαλεπάς / Ιδιοφυΐα και Τρέλα», που παρουσιάζεται 29 Ιουλίου από την ομάδα ABNORMAL στο χωριό Βεναρδάδος Τήνου,ενταγμένη στο φεστιβάλ του νησιού.
“Το 2016 επισκέφτηκα την Τήνο και το σπίτι-μουσείο του μεγάλου Έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά για πρώτη φορά”, αναφέρει η σκηνοθέτις και προσθέτει: ” Θυμάμαι τη γυναίκα που έκανε την ξενάγηση να μιλά με τέτοιο σεβασμό και ιερότητα για τη ζωή και το έργο του ανθρώπου καλλιτέχνη που στιγματίστηκε ως ο τρελός του χωριού. Η ιστορία αυτή με συγκλόνισε.
Ο Χαλεπάς καταφέρνει κυριολεκτικά να μαζέψει τα κομμάτια του και να αναγεννηθεί μέσα από τα εσωτερικά του συντρίμμια, να ενώσει τα θραύσματα της μοναξιάς, του πόνου, της απόρριψης για να μείνει στην παγκόσμια ιστορία της Τέχνης και της ζωής.
Ενώνει θραύσματα που τα είχε φυλαγμένα περίπου μισό αιώνα στο δικό του εσώτερο σχολείο για να φτάσει στην προσωπική νεκρανάσταση.
Αυτή η ιστορία του Γιαννούλη Χαλεπά ακούμπησε προσωπικές εσωτερικές χορδές και έψαχνα να βρω τρόπο να τη μεταφέρω μέσα από την αφηγηματική, ποιητικά ιδωμένη, οπτική μίας παράστασης.
Ξεκινώντας τη μελέτη μου, ανακαλύπτω τις ομοιότητες με τη ζωή και το έργο του Βαν Γκογκ. Ο Χαλεπάς αναφέρεται σε αρκετά κείμενα ως ο Έλληνας Βαν Γκογκ.
Και οι δύο κλείστηκαν στο ψυχιατρείο, βίωσαν την απόρριψη και τη μοναξιά αλλά ποτέ δεν έπαψαν να πιστεύουν στην αξία του έργου τους. Ακρογωνιαίος λίθος έμπνευσης στάθηκε το βιβλίο του Μάνου Στεφανίδη « Βαν Γκογκ – Χαλεπάς / Ιδιοφυΐα και τρέλα», απ’ όπου προέρχεται και ο τίτλος της παράστασης.
Η διαδικασία της έρευνας συνέπεσε με απανωτούς εγκλεισμούς, λόγω πανδημίας, σε μια στιγμή όπου κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητα διακόπηκε και το παράλογο άρχισε να μεγεθύνεται κοινωνικοπολιτικά.
Τα δικά μου σκοτάδια, απόρροια των lockdowns, φωτίστηκαν από τα ηλιοτρόπια και τις ανθισμένες αμυγδαλιές του Βαν Γκογκ και τα αγκάλιασα καθώς μελετούσα τα έργα του Γιαννούλη Χαλεπά, στα οποία αποδίδεται τόσο ποιητικά η μοναξιά και ο πόνος. Ο θάνατος παίρνει μια άλλη διάσταση.
Το διάστημα της πανδημίας είχα την ευκαιρία να βουτήξω λίγο πιο βαθιά στα άδυτα του βυθού των έργων ιδιοφυΐας και τρέλας και να συμφιλιωθώ με τις απανωτές ματαιώσεις.
Οι δύο καλλιτέχνες αποτελούν σύμβολο ελπίδας, ελευθερίας και πίστης. Πέρα από κοινωνικές συνήθειες, απόκοσμοι, ολιγαρκείς, ασκητικοί, μακριά από μίση και πάθη που τυραννούν την ανθρωπότητα, αποκαλύπτουν κάτι πέρα από την τρέλα, πέρα από το ίδιο το έργο τέχνης. Αυτό είναι η βαθιά δύναμη της πίστης. Οι γραμμές τους, τα χρώματα, ο ρυθμός που ακολουθεί το έργο τους περικλείουν τη δόνηση που έχει η πίστη.
Να πιστεύεις ακόμα κι όταν όλα καταρρέουν, αλλιώς η ζωή γίνεται αβάσταχτη.
Ο Βαν Γκογκ και ο Χαλεπάς, πέρα από τον πλούτο του καλλιτεχνικού τους έργου, μάς διδάσκουν με ταπεινότητα και γενναιοδωρία ότι μέσα από το σκοτάδι αναδύεται το πιο εκθαμβωτικό φως. Βουτηγμένοι στο πιο βαθύ κι ανήλιαγο προσωπικό πηγάδι τους, εκτοξεύουν τον αληθινό, φωτεινό εαυτό τους, αποτυπωμένο στο έργο τους. Δεν εγκαταλείπουν. Επιμένουν. Ξανά και ξανά. Η τρέλα αποτελεί μια μορφή αυτοθυσίας για να εξυψωθεί το έργο τους. Οι ίδιοι σταυρώνονται για να αναστηθούν και η τέχνη για τους ίδιους καταλήγει να είναι μία θρησκεία χωρίς θεό.
Η τέχνη υπάρχει για να δίνει παρηγοριά σε όσους έχει τσακίσει η ζωή.
Η παράσταση αυτή αποτελεί μία βαθιά προσευχή, ένα mantra για την αξία της τέχνης και το ρόλο του καλλιτέχνη.
Η τέχνη αποτελεί αναγκαίο αγαθό κάθε κοινωνίας, όχι μόνο γιατί έχει τη δύναμη να μεταφέρει ιδέες, έννοιες και αξίες, να επουλώνει πληγές, να φέρνει το ασυνείδητο στην επιφάνεια, αλλά πολύ περισσότερο, γιατί είναι ένας τρόπος να μπορέσει κανείς να βγει από την προσωπική του φυλακή, από τον προσωπικό του εγκλεισμό, πραγματικό ή φαντασιακό. Είναι ένας τρόπος να δώσει κανείς νόημα στο λογικό ή το παράλογο που επικρατεί γύρω του και μέσα του.
Οι συνεργάτες μου κι εγώ προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε στην παράσταση τον Βαν Γκογκ και τον Χαλεπά, ως ήρωες μιας μοντέρνας τραγωδίας. Η ομάδα ολόκληρη λειτουργεί σαν χορός για να υμνήσει τους δύο σπουδαίους καλλιτέχνες και μέσα από αυτούς την ίδια την τέχνη”.
*Από 31 Ιουλίου έως και 4 Αυγούστου στο Δημοτικό Σχολείο Πύργου, θα πραγματοποιηθεί Βιωματικό- Ερευνητικό εργαστήρι με τίτλο: Ιδιοφυΐα και Τρέλα. Συνάντηση Τεχνών, 10:00 – 14:00 καθημερινά και συνολικής διάρκειας 20 ωρών με ελεύθερη συμμετοχή
Πηνελόπη Φλουρή
Ταυτότητα Παράστασης
Διάρκεια : 70 λεπτά
Σύλληψη-Σκηνοθεσία- Δραματουργία : Πηνελόπη Φλουρή
Κείμενα: Ομάδα
Βοηθός σκηνοθέτη : Δημήτρης Σκούρτης, Μαρία Καζάκη, Αλεξάνδρα Γεωργίου
Επιμέλεια κίνησης : Όλγα Σπυράκη
Κατασκευή Μάσκας : Εύα Τρουπιώτη
Φωνητική διδασκαλία: Εύα Λαύκα
Σχεδιασμός φωτισμού: Γιώργος Αγιαννίτης
Σκηνικά -Κοστούμια : Μαρία Καραθάνου
Σχεδιασμός Αφίσας: Μαριθέα Χατζή
Φωτογραφίες/ Trailler παράστασης : Άγγελος Καλτσής
Meghdad Fadaeenia
Παίζουν : Ειρήνη Ζήκα, Εύα Τρουπιώτη, Μαρίνα Τσαπέκου, Έλλη Σαρρή, Πηνελόπη Φλουρή
φιλική συμμετοχή: Γιώτα Ε.
Παραγωγή : Abnormal Group
