“Ποιο είναι το κίνητρο της επιλογής ενός έργου; Γιατί ν’ ανεβάσεις ένα έργο όταν όλα έχουν ειπωθεί ; Ο πρώτος λόγος είναι “μου αρέσει”, ο δεύτερος “θα πουλήσει”, ο τρίτος “να γίνει γνωστό ένα φρεσκογραμμένο έργο”, και πολλοί άλλοι λόγοι. Σκηνοθέτησα το έργο της Κατρίν Μπεναμού πρώτα για να γίνει γνωστό στην Ελλάδα και δεύτερον γιατί ξέρω πολύ καλά την κατάσταση της ιστορίας που αφηγείται”, αναφέρει στο artplay.gr η σκηνοθέτις Αθηνά Κεφαλά με αφορμή το έργο “Άνα ή το πανέξυπνο κορίτσι” που παρουσιάζεται στο θέατρο Vault στο Βοτανικό κάθε Δευτέρα και Τρίτη και η συγγραφέας του οποίου θα παραβρεθεί στην παράσταση της Δευτέρας 13 Μαΐου.
“Στη γειτονιά μου ζω με ανθρώπους που είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση της ηρωίδας. Την πλατεία Βικτωρίας, όλοι την γνωρίζουν, αλλά λίγοι πλέον την επισκέπτονται, ή πριν από εκλογές ή όταν υπάρχει κάποιο γεγονός που θα προβληθεί από τα ΜΜΕ. Είναι η περιοχή που βρίσκουν στέγη οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, με μια κοινωνία που έμαθε να ζει αρμονικά μαζί τους, και ν΄ αντιμετωπίζει την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων που κανείς δε μπορεί να φανταστεί τ’ αδιέξοδα στα οποία βρίσκονται, αλλά και την προσπάθεια που κάνουμε καθημερινά για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε όλοι μαζί με αρμονία.
Στο έργο της Κατρίν βλέπουμε τη ζωή μιας γυναίκας που την υποχρέωσαν να παντρευτεί σε τρυφερή ηλικία, και φυσικά η ζωή της πήρε τη διαδρομή του ανθρώπου που δεν ζει για τον εαυτό του αλλά για τους άλλους. Μια γυναίκα που δεν την αγαπούν ή την αγαπούν ιδιοτελώς, την χρειάζονται για να τους υπηρετεί. Με τέτοιες γυναίκες ζω στη πολυκατοικία μου και στους δρόμους της γειτονιάς μου. Όσο και να προσπαθώ να τις πλησιάσω δεν τα καταφέρνω, φοβούνται… Φοβούνται πολλές φορές να βγουν από το σπίτι τους, να μου πούνε καλημέρα, ακόμα και να με κοιτάξουν, όσο κι αν τις καλημερίζω. To ότι δε με κοιτάζουν με πληγώνει πάρα πολύ γιατί θέλω να τις γνωρίσω, είναι οι γειτόνισσές μου. Κάνω μεγάλη προσπάθεια να τις κοιτάξω στα μάτια, δε σηκώνουν το κεφάλι για να με δουν. Η δουλειά τους είναι να μεγαλώνουν τα παιδιά τους, που λίγα απ’ αυτά παρακολουθούν κάποιο σχολείο.
Ο χαρακτήρας που δημιούργησε η συγγραφέας είναι μια τέτοια γυναίκα, που φοβάται να περπατήσει ως το μετρό κι έχει το κεφάλι της σκυμμένο. Η Άνα αποφασίζει σε μεγάλη ηλικία να μάθει γράμματα και να δει τι υπάρχει στην πόλη που ζει. Όνειρό της να μπει στο μετρό και να δει τον πύργο του Άιφελ, ένας συμβολισμός που δηλώνει διαφυγή. Αυτές τις γυναίκες βλέπω όλη μέρα στην γειτονιά μου, “τις έχω κινηματογραφήσει στο κεφάλι μου”, πιστεύω πως τις έχω αποτυπώσει. Το έργο της Κατρίν Μπεναμού καταγράφει με απόλυτη ορθότητα τη ζωή τέτοιων γυναικών. Το μεγάλο ενδιαφέρον που έχει είναι ότι προσεγγίζει το ευαίσθητο αυτό θέμα από την υπαρξιακή υπόσταση του ατόμου.
Με τη συγγραφέα ήμασταν συμμαθήτριες στο Conservatoire National Superieur d’ Art Dramatique και δουλεύαμε μαζί αποσπάσματα έργων. Περνούσαμε όλη τη μέρα κάνοντας πρόβες και όνειρα όπως όλοι οι νέοι, και να που τώρα μετά από πολλά χρόνια είμαστε πάλι μαζί ταξιδεύοντας μέσα από αυτό το έργο , ένα έργο με διακρίσεις, με άριστα σχόλια, μ’ ένα θέμα πάντα επίκαιρο, το προσφυγικό και τον αναλφαβητισμό, που δεν είναι μελό ή ηθογραφία. Όταν το διάβασα η συγκίνησή μου ήταν μεγάλη και είπα ότι, ναι θα το κάνω έστω και με μηδενικό προϋπολογισμό, γιατί μπήκε στο μεδούλι του μετοίκου σε μια μεγάλη αφιλόξενη πόλη. Είναι σημαντικό ότι το πετυχαίνει με σύγχρονη θεατρική γλώσσα και όχι με επίπεδη ή συναισθηματική αφηγηματική γραφή. Δουλέψαμε με τους συνεργάτες μου την ωμότητα της πραγματικής καθημερινότητας όπως τη βλέπω και τη ζω μέσα στην πολυκατοικία μου, στο δρόμο μου, στα μαγαζιά, στη λαϊκή αγορά κυρίως. Κανείς δε μπορεί να καταλάβει τα τεράστια προβλήματα αυτών των γυναικών, αλλά και τα δικά μας που θέλουμε να είμαστε φιλικές μαζί τους και για κάποιο λόγο αυτό είναι αδύνατον. Οι ρατσιστικές ομάδες της περιοχής εντείνουν το πρόβλημα και τα αδιέξοδα καθίστανται αξεπέραστα.
Στο έργο της Κατρίν Μπεναμού η πρωταγωνίστρια βρίσκει διέξοδο στις λέξεις παίζοντας μαζί τους.
Η “Ανα ή το πανέξυπνο κορίτσι” ανέβηκε για πρώτη στις 7 Ιουλίου 2016 στο Festival της Avignon και μετά στο Παρίσι.
Ευχαριστώ πολύ τον Δημήτρη Καρατζιά που αμέσως κατάλαβε τη σπουδαιότητα του έργου, και το φιλοξενεί στον ζεστό χώρο του, στο vault theatre κάθε Δευτέρα και Τρίτη.
Αθηνά Κεφαλά
Μετάφραση: Άννα Δαμιανίδη – Αθηνά Κεφαλά
΄Ανα: Ιωάννα Γκαβάκου
Μητέρα – Καθηγήτρια: Ντέπυ Μαυροπούλου
Φωνή παππού: Βασίλης Χατζηδημητράκης
Φωνή εκφωνήτριας του ΜΕΤΡΟ: Άννα Δαμιανίδη
Σκηνοθεσία: Αθηνά Κεφαλά
Κίνηση: Χριστίνα Σκουτέλα
Μουσική: Αλέξανδρος Μισιρλιάδης
Επιμέλεια κοστουμιών: Μαριάννα Ζαχαριάδου
Video: Θανάσης Κεφαλάς
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Φωτισμοί: Θοδωρής Μαργαρίτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Ντέπυ Μαυροπούλου – Λίντα Πεπέ
