Ειδικότητά της η συντήρηση παιχνιδιών και αναμνήσεων, η δημιουργία μικροκαμωμένων κόσμων γεμάτων από ιστορίες, παραμύθια και αφηγήσεις με πρωταγωνίστριες τις κούκλες που μας μεγάλωσαν. Κουκλοποιός και ιατρός κουκλών. Σπάνιος συνδυασμός, σχεδόν μυθικός, που τροφοδοτεί τη φαντασία
λογοτεχνών, σκηνοθετών και σεναριογράφων. Η Ειρήνη Πρίντεζη-Φράγκου, εικαστική χειροτέχνις, που διαθέτει ιατρείο κουκλών, όπως αναγράφει η κομψή καλλιγραφημένη ταμπέλα έξω από την πόρτα του σπιτιού-εργαστηρίου της στο Παγκράτι, μεγάλωσε μέσα σε κλωστές και βελονάκια, υφάσματα και είδη ραπτικής. Και αυτός συνεχίζει να είναι ο κόσμος της. Τα χέρια της κάνουν θαύματα καθώς ξέρει με επιδεξιότητα να μετατρέπει ερείπια σε ολοκαίνουργια παιχνίδια που μοιάζουν να βγήκαν μόλις από τα κουτιά τους. Την επισκέπτονται συνήθως άνθρωποι που διατηρούν με τα παιδικά τους παιχνίδια και ειδικά με την κούκλα τους σχέση ζωής, σαν να θέλουν να παραμείνουν για πάντα προστατευμένοι στην ηλικία της αθωότητας, ξορκίζοντας τη σκληρή ενηλικίωση και τον χρόνο που φεύγει.
“Θυμάμαι κάποτε μια καλοστεκούμενη, μεγάλης ηλικίας κυρία να φτάνει με θραύσματα από μια παμπάλαιη κούκλα, τυλιγμένα προσεκτικά μέσα σε σιδερωμένο ολοκάθαρο πανάκι”, αφηγείται η Ειρήνη. “Σας έφερα τη Μαργαρίτα μου είπε, και ξεσπά σε λυγμούς, αρχίζοντας να περιγράφει τη συγκινητική ιστορία της μοναχικής της ζωής, όπου μετά τον θάνατο του συζύγου της η κούκλα παρέμενε η μοναδική της συντροφιά. Μπορούμε να τη ‘θεραπεύσουμε’; ρώτησε με αγωνία. Η απάντηση που πήρε, πως η Μαργαρίτα θα γίνει όπως πριν την καταστροφή, την έκανε πανευτυχή”. Το ιατρείο τέθηκε άμεσα σε λειτουργία. Τα σπασμένα κομμάτια επανενώθηκαν, συμπληρώθηκαν τμήματα που έλειπαν και μέλη που είχαν χαθεί, ράφτηκε καινούριο φόρεμα και ασορτί παπούτσια με τσαντάκι και καπέλο, η κούκλα λούστηκε, χτενίστηκε και έγινε του κουτιού! Έτσι όπως συμβαίνει κάθε φορά.
“Κάθε φορά νιώθω την ίδια χαρά και ικανοποίηση ότι έφτιαξα ένα ανθρωπάκι, που σε όλη τη διάρκεια της ‘επέμβασης και νοσηλείας’ τού μιλάω, το κανακεύω, το φροντίζω με τον τρόπο μου, έτσι ώστε στο τέλος να έχει δεχθεί τόση στοργή και αγάπη σαν ένας κανονικός άνθρωπος”, εξηγεί. “Έτσι είναι σαν η κούκλα να παίρνει ζωή από μένα αλλά και εγώ από αυτήν”.
Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη και μεγαλωμένη με πολύ αγάπη και στοργή από γονείς και παππούδες, η Ειρήνη μαθαίνει δίπλα στη γιαγιά να πλέκει από πολύ νωρίς, από τεσσάρων χρόνων σχεδόν, ζακετάκια και φουστανάκια για την κούκλα της. Μεγαλώνοντας αρχίζει να ζωγραφίζει και έτσι στα δεκάξι της χρόνια φοιτά στην αμερικανική σχολή γραμμάτων και τεχνών της Πόλης όπου μαθαίνει την τεχνική κατασκευής της κούκλας με βαμβάκι, σύρμα και κόλλα.
“Με αυτήν την αδιαμόρφωτη, την υπό κατασκευή κούκλα, ζω μαζί για μέρες, δένομαι σε τέτοιο βαθμό που ορισμένες φορές δύσκολα την αποχωρίζομαι χωρίς λύπη. Κάποτε πούλησα μια κούκλα σε μια κυρία και πηγαίνοντας να την παραδώσω άρχισα να κλαίω σαν παιδί που του παίρνουν το παιχνίδι του. Και φυσικά κάθε φορά έχω την ίδια αγωνία και το ίδιο άγχος όπως στην κατασκευή της πρώτης μου κούκλας”.
Κούκλες με παραδοσιακές στολές
Διαθέτοντας οίστρο δημιουργικότητας και αχαλίνωτη φαντασία, σε συνδυασμό με παιγνιώδη διάθεση και επιμονή, η Ειρήνη Πρίντεζη-Φράγκου σχεδίασε πριν αρκετά χρόνια μια σειρά από κούκλες με τη γνωστή τεχνική της, τις οποίες “έντυσε” με παραδοσιακές στολές της Ελλάδας. Η συλλογή της αριθμεί μέχρι σήμερα περισσότερες από 120 κούκλες, για τις οποίες η Ειρήνη σχεδίασε και κέντησε αυθεντικές φορεσιές, που μελέτησε και κατασκεύασε με ακρίβεια, επισκεπτόμενη μουσεία και ηλικιωμένες γυναίκες σε χωριά, μελετώντας βιβλία και ρωτώντας για κάθε απορία της. Με απόλυτο σεβασμό και γνώση στην παράδοση και την τεχνική της στολής, την επιλογή και το είδος του υφάσματος, το χρώμα, τον τρόπο ραψίματος, το κέντημα, τη σημασία στη λεπτομέρεια. Αρκετά συχνά διοργανώνει εκθέσεις και συμμετέχει σε εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, όπου παρουσιάζει τις δημιουργίες της.
Τα επαγγέλματα που χάνονται και τα παραμύθια
Με μαστοριά, επιτηδειότητα και όρεξη που δεν έχει τέλος, η Ειρήνη επεκτείνει συνεχώς τις συλλογές και τις θεματικές της. Σειρά, μετά τις παραδοσιακές κούκλες, πήραν τα “επαγγέλματα που χάνονται”, μέσα από τα οποία ζωντανεύουν περασμένες εποχές και ιστορίες ανθρώπων. “Από τα πρώτα επαγγέλματα που έφτιαξα ήταν όσα θυμόμουν κυρίως από την Πόλη που μεγάλωσα. Ο λατερνατζής, ο ταπετσέρης όπως ήταν ο πατέρας μου, ο κουρέας, ο φωτογράφος, ο καπελάς, όπως ένας γείτονάς μας που με έμαθε να κάνω και καπέλα χωρίς ραφή, ο γαλατάς, ο παγωτατζής, ο καρβουνιάρης, η πλύστρα, η κεντήστρα, αλλά και η κουκλοποιός όπως εγώ!
Για την κατασκευή τους και την υλοποίηση της ιδέας κάνω έρευνα πολλών μηνών, αναζητώ τα αυθεντικά υλικά και αντικείμενα είτε τα κατασκευάζω από όσα συγκεντρώνω στα κουτιά μου κατά καιρούς. Επόμενη ιδέα που τριγυρίζει στο μυαλό μου είναι τα παραμύθια, η Χιονάτη και οι 7 νάνοι, ο Πινόκιο, η Κοκκινοσκουφίτσα και ο Λύκος και ποιος ξέρει τί άλλο ακόμα!”
Μάνια Ζούση
Πηγή: Αυγή
