Εικαστικά

«Αμετρία»: Μπαίνοντας στο λαβύρινθο της παραδοξότητας

Μπαίνοντας στον μισοσκότεινο λαβύρινθο της έκθεσης Αμετρία, που εκτείνεται σε όλο τον ισόγειο χώρο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς, ο επισκέπτης αντικρίζει ένα πρώτο παράδοξο: έναν προθάλαμο, χωρίς καμία εικόνα εντός του, μονάχα ογκώδη

μαύρα πετάσματα που σχηματίζουν τις πολλαπλές εισόδους κάποιων διαδρόμων. Το ποια είσοδο θα ακολουθήσει είναι δική του απόφαση, απόφαση που θα τον οδηγήσει σε διαφορετική εμπειρία και, εντέλει, σε μιαν άλλη, κάθε φορά ερμηνεία. Άλλωστε, όπως τόνισε ο εκ των επιμελητών της έκθεσης Alessandro Pasini, «η αμετρία δεν είναι μια συνηθισμένη εμπειρία…».

Περιπλανώμενος στους διαδρόμους, τα αδιέξοδα και τα μυστικά περάσματα αυτού του κλειστοφοβικού λούνα παρκ, θα συναντήσει την παράδοξη συνύπαρξη έργων που προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, και εκτείνονται σε ένα χρονικό εύρος 23 αιώνων, και έργων που ανήκουν στο Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, με χρονικό ορίζοντα το… μόλις τώρα!

 

benak 8
Έτσι, πλάι σε ιστορικές φωτογραφίες από τον Προμηθέα δεσμώτη των Δελφικών εορτών θα βρεθεί μια προσωπογραφία του Πάνου Κουτρουμπούση, ανάμεσα στα πρώτα πολεοδομικά σχέδια των Αθηνών τα ουτοπικά σχέδια του Κωνσταντίνου Δοξιάδη για την «οικουμενούπολη», ενώ σε έναν διάδρομο ενός μέτρου βρίσκεται κρεμασμένος ένα πίνακας μήκους επτά μέτρων, που ο θεατής είναι αναγκασμένος να δει από απόσταση μερικών εκατοστών.
Δημιουργείται έτσι, μέσα από τα δίπολα αυτά, ένας “νέος κόσμος”, που απευθύνεται περισσότερο στην εμπειρία παρά στην ανάλυση, όπως σημείωσε ο καθηγητής Γιώργος Τζιρτζιλάκης, καλλιτεχνικός υπεύθυνος του ΔΕΣΤΕ.

benak  6
Τα έργα –ή τα έργα και τα τεκμήρια, τα κειμήλια…– αναπτύσσουν με τον τρόπο αυτό μια διαλογική σχέση που δεν βασίζεται στην αντίθεση αλλά στη διαφορετικότητά τους, εξερευνώντας την παράλληλη λειτουργία της έννοιας του «μέτρου» και αυτής της «αμετρίας».

benaki 1
Πρόκειται για μια «έκθεση δοκίμιο», είπε ο Γ. Τζιρτζιλάκης, που μετατρέπεται, τελικά, σε ένα έργο. Έργο που εμπλέκει το σύνολο του ερευνητικού προσωπικού του Μουσείου, που από τον πλούτο των συλλογών του επέλεξαν 70 περίπου τεκμήρια, που διαλέγονται με ισάριθμα έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, από τις συλλογές του ΔΕΣΤΕ. Μολονότι ο επισκέπτης αναγνωρίζει κάποιες θεματικές ενότητες πάνω στις οποίες αξονίζεται, η άρθρωσή τους έχει πραγματοποιηθεί βάσει ελεύθερων συνειρμών, χωρίς οποιαδήποτε ιεράρχηση ειδών.

Στην παράδοξη όσο και η έκθεση συνεργασία δύο ιδρυμάτων που υπηρετούν ολότελα διαφορετικές μορφές τέχνης αναφέρθηκε ο Άγγελος Δεληβορριάς, ενώ ο Δάκης Ιωάννου, ιδρυτής του ΔΕΣΤΕ, συμπλήρωσε πως από αυτήν τη συνύπαρξη δύο διαφορετικών κόσμων «δημιουργείται ένας καινούργιος».

benak 7

Οικογενειακές υποθέσεις και ροκ δυσαρμονίες

Η συνεργασία των δύο ιδρυμάτων επεκτείνεται σε δύο ακόμη εκθέσεις. Στο πωλητήριο της Πειραιώς έχει στηθεί ένα μικρό σπίτι, ένα κέλυφος για το πρόγραμμα Family Business, που φιλοξενεί το Dirty Linen, σε επιμέλεια της Myriam Ben Salah, με έργα ελλήνων καλλιτεχνών, που διερευνούν, ο καθένας με τη δική του ματιά, την ιδέα της οικογένειας και των νευρώσεών της, την οικογένεια ως προστατευτικό κέλυφος και πνιγηρό βρόχο. Το κέλυφος θα παραμείνει ανοιχτό και μετά το τέλος της συγκεκριμένης έκθεσης, αναμένοντας συναφείς προτάσεις άλλων καλλιτεχνών.
Επιπλέον, στο κεντρικό κτήριο του Μουσείου Μπενάκη, στην Κουμπάρη 1, φιλοξενείται η έκθεση της εικαστικού και μουσικού Kim Gordon, με τίτλο Noise Name Paintings and Sculptures of Rock Bands That Are Broken Up, ένα μνημείο για τα συγκροτήματα που δούλεψαν γύρω από τη δυσαρμονία: Οι καμβάδες στα τελάρα αντιπροσωπεύουν συγκροτήματα noise μουσικής, ενώ τα γλυπτά στο δάπεδο είναι ονόματα συγκροτημάτων που δεν υπάρχουν πλέον και που χρησιμοποιούσαν τη δυσαρμονία, όλα όμως θυμίζουν τα t-shirt με τα ονόματα συγκροτημάτων, όπως είπε η ίδια η καλλιτέχνις. Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 8.00 μ.μ., με μια μουσική περφόρμανς με τους Body/Head.

Στρατής Αρτεμισιώτης