«Η καριέρα του ήταν η πιο σύντομη, η πιο θεαματική και η πιο αντιφατική στο σύγχρονο γερμανόφωνο θέατρο. Η γλώσσα του είναι ακραία τεχνητή με πολλούς νεολογισμούς και χρησιμοποιεί τη σκατολογία και το σεξ για να ξεσκεπάσει σε πολιτικό πλαίσιο τα κοινωνικά ταμπού, τη θρησκοληψία, την υποκρισία και τον καθημερινό μικροφασισμό», αναφέρει στο artplay.gr ο Γιώργος Δεπάστας, με αφορμή την μετάφραση στο έργο του Βέρνερ Σβαμπ «Οι Προεδρίνες», που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Ζωής Χατζηαντωνίου 10-12 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Αθηνών.
« Με τα δύσκολα και θυελλώδη κείμενά του ο Σβαμπ αποδεικνύει πως ο χειρισμός της γλώσσας δεν έχει όρια και ότι μπορεί ακόμα και με τερατολογίες να δημιουργήσει μια ποίηση που δίνει γροθιά στο στομάχι», προσθέτει ο Γ. Δεπάστας, γνωρίζοντάς μας αυτόν τον άγνωστό μας, στην Ελλάδα, αλλά εξαιρετικά ενδιαφέροντα θεατρικό συγγραφέα.
«Ο Βέρνερ Σβάμπ γεννήθηκε στις 4.2.1958 στο Γκρατς. Η μητέρα του ήταν καθαρίστρια και ο πατέρας του οικοδόμος. Λίγο μετά τη γέννησή του ο πατέρας εγκατέλειψε την οικογένεια και η μητέρα του αναγκάστηκε να τον κλείσει σε ένα ίδρυμα γιατί δεν μπορούσε να τον συντηρήσει με το μεροκάματο της καθαρίστριας. Όταν βρήκε μια θέση θυρωρού στο Γκρατς που συμπεριλάμβανε και διαμέρισμα ενός δωματίου, τον ξαναπήρε μαζί της. Εκεί πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια με στερήσεις δίπλα στη θρησκόληπτη μητέρα του. Άρχισε να σπουδάζει σε διάφορες σχολές Καλών Τεχνών, αλλά τελικά έκλινε στο γράψιμο. Το πρώτο έργο του, οι Προεδρίνες, ανέβηκε στη Βιέννη το 1990. Ως το θάνατό του – στην 1.1.1994 από δηλητηρίαση οινοπνεύματος – έγραψε συνολικά 16 πλήρη θεατρικά έργα και μετά την παράσταση του Υπέρβαροι, ασήμαντοι, άσχημοι, αναγνωρίστηκε πανευρωπαϊκά και τα έργα του έγιναν περιζήτητα στις ευρωπαϊκές σκηνές, κυρίως η τετραλογία «Δράματα Κοπράνων» με τα έργα: Προεδρίνες / Υπέρβαροι, ασήμαντοι άσχημοι / Αφανισμός / Το σκυλόστομά μου. Η καριέρα του ήταν η πιο σύντομη, η πιο θεαματική και η πιο αντιφατική στο σύγχρονο γερμανόφωνο θέατρο. Η γλώσσα του είναι ακραία τεχνητή με πολλούς νεολογισμούς και χρησιμοποιεί τη σκατολογία και το σεξ για να ξεσκεπάσει σε πολιτικό πλαίσιο τα κοινωνικά ταμπού, τη θρησκοληψία, την υποκρισία και τον καθημερινό μικροφασισμό. Συνεχίζει κατά κάποιον τρόπο την παράδοση του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού και του Λαϊκού Δράματος ακολουθώντας τα ίχνη του Χόρβατ και μπορεί να ενταχθεί στην κατηγορία των αυστριακών συγγραφέων Μπέρνχαρντ και Γέλινεκ που καταγγέλλουν τον κρυπτοφασισμό και την υποκρισία των συμπατριωτών τους.
Οι Προεδρίνες είναι τρεις καθαρίστριες. Οι δύο μεγαλύτερες είναι συνταξιούχοι, η τρίτη εργάζεται ακόμα, καθαρίζοντας «απόπατους» χωρίς γάντια, γιατί και τα κόπρανα ο Θεός τα έφτιαξε μαζί με τον άνθρωπο. Ακόμα και στη «φιλική» τους σχέση είναι φανερή η προσπάθεια της καθεμιάς να επιβληθεί στις άλλες μέσα από τα δικά της «πιστεύω». Η Έρνα είναι μανιώδης καθολική και στερεί από τον εαυτό της και τον αλκοολικό, ίσως ανίκανο, γιο της τα πάντα λόγω οικονομίας. Η Γκρέτε, ύστερα από αποτυχημένους γάμους και μια κόρη που την έχει εγκαταλείψει, ζει αφοσιωμένη στο σκυλάκι της, αλλά δεν παύει να ονειρεύεται τον έρωτα. Η Μαρίντλ, είναι τελείως απλοϊκή και αφιερωμένη στα Θεία ακόμα και με τη δουλειά της που τη βλέπει σαν προσφορά και θυσία στον Ιησού. Οι δύο πρώτες προσπαθούν με φαντασιώσεις να φτάσουν τη μικροαστική τελειότητα που ονειρεύονται, αλλά όταν η τρίτη, που νιώθει παραγκωνισμένη, καταστρέφει βάναυσα αυτά τα όνειρα, οι άλλες την σκοτώνουν, δίνοντάς της έτσι, άθελά τους, τη δυνατότητα να εκπληρώσει το δικό της όνειρο, – να αναληφθεί στους ουρανούς.
Με τα δύσκολα και θυελλώδη κείμενά του ο Σβαμπ αποδεικνύει πως ο χειρισμός της γλώσσας δεν έχει όρια και ότι μπορεί ακόμα και με τερατολογίες να δημιουργήσει μια ποίηση που δίνει γροθιά στο στομάχι».
Γιώργος Δεπάστας
Ταυτότητα
OI ΠΡΟΕΔΡΙΝΕΣ, του Βέρνερ Σβαμπ
Μεταφραση : Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία – Δραματουργία : Zωή Χατζηαντωνίου
Σκηνικό : Ελίνα Λούκου
Κουστούμια : Ιωάννα Τσάμη
Μουσική : Ruined Families
Φωτισμοί : Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός Σκηνοθέτη : Δημήτρης Ντάσκας
Βοηθός Σκηνογράφου : Νίκος Λάμπρου
Παίζουν: Ρούλα Πατεράκη, Μαρία Κατσιαδάκη, Εύη Σαουλίδου
Φεστιβάλ Αθηνών, 10-12 Ιουλίου
