performance Θέατρο Οι δημιουργοί γράφουν

Η Σοφία, η Αγγελική και ένας τίτλος γλωσσοδέτης

Με ενθουσιασμό και ευφορία σαν σκανδαλιάρικα παιδιά, η Αγγελική Παπαθεμελή και η Σοφία Κορώνη παίρνουν και πάλι αγκαζέ την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων και ορμούν στο λαγούμι, περιπλανώμενες αθώα και γενναία σε παράξενα λογοτεχνικά σύμπαντα, προσωπικούς περιπάτους και ποιητικούς κόσμους.

Με αφορμή την παράσταση – γλωσσοδέτη που ανέβασαν πέρυσι στο Bios και επαναφέρουν από 16 Ιανουαρίου , με τον τίτλο «Και θα σφάξουμε το κουνέλι, Η ζωή είναι ωραία, Η ζωή είναι καλή, Θα σφάξουμε το κουνέλι», θυμόμαστε τι έγραφαν τέτοιον καιρό στο artplay.gr για το θάρρος μιας γενναίας μεταμόρφωσης  «σε γαλάζιο φτερό σε ένα καπέλο!»

Kouneli_photo Vassilis Gerontakos_4

Αγγελική Παπαθεμελή

«-Μπορείτε να μου πείτε σας παρακαλώ ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσω για να φύγω από δω;
-Αυτό εξαρτάται κυρίως από το πού θέλεις να φτάσεις.
-Δε με νοιάζει και πολύ πού…
-Τότε δεν έχει σημασία ποιο δρόμο θα πάρεις.
-…αρκεί να φτάσω κάπου.
-Τότε οπωσδήποτε θα φτάσεις, αρκεί να είναι μακρύς ο δρόμος σου.
Ο διάλογος αυτός της Αλίκης με τον χαμογελαστό Γάτο του Τσεσάιρ συμπυκνώνει υπέροχα αυτό το μακρύ ταξίδι που ξεκινήσαμε με τη Σοφία, με αρχή τον περασμένο Φεβρουάριο και μια διάθεση αναρώτησης πάνω στο ζήτημα της αλήθειας και του ψεύδους.
Μέχρι τότε γνωρίζαμε μόνο τη δουλειά η μια της άλλης και η αίσθηση που είχαμε μας κινούσε το ενδιαφέρον για μια πιθανή συνεργασία. Πολύ σύντομα έφτασε στα χέρια μας το υπέροχο “Περί αλήθειας και ψεύδους υπό εξωηθική έννοια” του Φ. Νίτσε και στη συνέχεια βουτήξαμε σε πάμπολλα κείμενα (δοκίμια, μυθιστορήματα, ποίηση, φιλοσοφία, θρησκεία) κάνοντας λίγο μεγαλύτερες στάσεις στον Μ. Τουαίην, τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες, τον Πεσσόα, τον Τ. Σ. Έλλιοτ αλλά και ερευνώντας επιστημονικές μελέτες και πειράματα γύρω από το θέμα – κυρίως όμως ανταλλάσσοντας ένα τεράστιου μεγέθους υλικό προσωπικών σκέψεων και εμπειριών.
Ανοιχτήκαμε λοιπόν με μεγάλη εμπιστοσύνη σ’ αυτό το δρόμο που δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα πού θα μας οδηγήσει και απλά ακολουθούσαμε…
Όταν πια συναντήσαμε την Αλίκη μέσα από τα δύο αριστουργηματικά βιβλία που της χάρισε ο Λ. Κάρολ (Χώρα των Θαυμάτων και Μέσα απ’ τον Καθρέφτη) και την ξαναδιαβάσαμε ως ενήλικες, βρήκαμε τον ίδιο ενθουσιασμό και την ευφορία που μας είχε δημιουργήσει όταν ήμασταν παιδιά και μια καινούρια και βαθύτατα συγκινητική αναφορά σε όλα τα θέματα που μέχρι τότε είχαν ανοίξει στη δουλειά μας.
Βρήκαμε ακόμη μέσα από το υλικό του κόσμου της Αλίκης τη βεβαιότητα πως όλο αυτό μπορεί να αποκτήσει αξία “παραστασιακή”.
Η Αλίκη συνομιλεί διαρκώς με τον εαυτό της και κατά κάποιον τρόπο προβάλλει όλα τα παράξενα πλάσματα τα οποία συναναστρέφεται, κάπως έτσι προέκυψε και η απόφαση να ενσαρκώνουμε από κοινού έναν άνθρωπο…
Το πήγαιν-έλα της Αλίκης σ’ αυτά τα παράξενα “σύμπαντα” και η προσωπική και διαφορετική κάθε φορά αντίληψή της για τον κόσμο και το είναι, ευτυχήσαμε να συναντηθεί τελικά με το ποιητικά υπαρξιακό σύμπαν της Β. Γουλφ, όπως το γνωρίσαμε μέσα από τα “Κύματα” και την εξαιρετική μετάφραση του Ά. Μπερλή. Εκεί, η πορεία μιας παρέας παιδιών μέχρι το γήρας και τον απολογισμό τους και οι διαφορετικές θεωρήσεις του κόσμου από τον καθένα σαν άτομο και από την ηλικιακή κάθε φορά θέση τους, καθώς και η βαθύτατη αλληλεπίδρασή τους, έγιναν για μας το πολύπτυχο εσωτερικό φορτίο του ενός ανθρώπου και χάρισαν στην ενήλικη (ή μεσήλικη) Αλίκη μας τη δυνατότητα να μεταπηδά από τη σοφία και ειλικρίνεια ενός λόγου παιδικού σ’ έναν λόγο συγκλονιστικά ώριμο και ποιητικό.
Βρήκαμε στα φαινομενικά ασύνδετα αυτά έργα μια πολύ κοινή θεματική, ακόμη και ορολογία (η αλήθεια και το ψέμα, η πτώση, ο δρόμος, ο τρόμος, η τόλμη, η ρευστότητα της στιγμής, η αδυναμία της γλώσσας να ονομάσει το καθαυτό πράγμα, η απώλεια της ταυτότητας και η αναζήτηση του εαυτού, η συνάντηση με τους άλλους, η απώλειά τους..) και αντλήσαμε από τα τρία βιβλία άλλοτε ολόκληρα επεισόδια και άλλοτε σκόρπιες φράσεις και λέξεις. Δουλεύοντας για μήνες με ολόκληρο το υλικό και στη συνέχεια κόβοντας και ράβοντας και μετακινώντας και αφαιρώντας, μέχρι η παράσταση να φτάσει στην τωρινή μορφή της, ευτυχήσαμε να συναντηθούμε με εξαίρετους συνεργάτες, που κατέθεσαν μια πολύ προσωπική ματιά πάνω στο πράγμα.
Δουλέψαμε σκληρά, περάσαμε πολύ πολύ ωραία και ενίοτε πολύ δύσκολα, η πλήρης απουσία οικονομικών απολαβών και η ανάγκη που αυτή δημιουργούσε να εργάζεται κανείς ταυτόχρονα και αλλού και αλλού και αλλού…έκανε τις συναντήσεις μας ένα ατελείωτο τρελό παζλ, στη διάρκεια όλων αυτών των μηνών συνέβησαν στις ζωές κάποιων από εμάς γεγονότα εξαιρετικά δύσκολα και ήταν πραγματικά σπάνια η τύχη να μπορέσουμε όλα αυτά να τα μοιραστούμε. Όλα οδηγήθηκαν σχεδόν από μόνα τους σύμφωνα με τη συμβουλή του Γάτου, οι ιδέες και οι προθέσεις, το υλικό των κειμένων, ο υπέροχος χώρος της παράστασης, πάνω απ’ όλα οι άνθρωποι που την υλοποιούμε συναντηθήκαμε σε ένα επίπεδο βαθύ και ειλικρινές, γίναμε φίλοι και αυτό είναι κάτι που δε συμβαίνει συχνά, που συνάδει απόλυτα με το περιεχόμενο αυτής της παράστασης και που μας αξίζει πλήρως».

Kouneli_photo Vassilis Gerontakos_3

Σοφία Κορώνη
«Μ’ αρέσει να συναντιέμαι με πρόσωπα, ξανά και ξανά και να γεννιούνται νέες ιστορίες και άμα μπορούμε να γράφουμε ιστορία, το στοίχημα πάντα αυτό. Να αγαπηθούμε, να σωθούμε, προς στιγμή. Να νικήσουμε το χρόνο, τη φθορά, να ζήσουμε και να μείνουμε ολοζώντανοι μέχρι τελευταίας πτώσης.
«Κι όπως καθόμαστε τώρα μαζί, αγαπάμε ο ένας τον άλλον και πιστεύουμε πως θα διαρκέσουμε».
Οπότε η σκέψη κάθε φορά μιας νέας ιστορίας που θέλει να βρει δρόμο να ειπωθεί, επί σκηνής, μιας και δεν έχω βρει κι άλλο τρόπο και τυχαία τον βρήκα κι αυτόν αλλά μου ταίριαξε μια χαρά – η σατανική απόλαυση να «κάνεις πιρουέτες πίσω από τη πλάτη τους» ως άτακτο παιδί, θλιμμένο όμως που το παιχνίδι είναι για λίγο μόνο και μετά πρέπει να πάει για ύπνο ενώ οι άλλοι θα μείνουν για κάμποσο ακόμα ξύπνιοι- πώς να νικήσουμε λοιπόν τη μαύρη τρύπα του φόβου παρά γελώντας -«μπροστά στο γενικό χαλασμό ξεσπάμε σε γέλια, ας καταρρεύσουν τα πάντα. Ας τα χάσουμε όλα». Οπότε κάθε φορά ορμάς με μια παιδική γενναιότητα, ανοησία και αθωότητα, άοπλος και σοφός για το νέο εγχείρημα. Εν πλήρη ζωντάνια όμως. Κι άμα συναντήσεις ένα κορίτσι που κρατάει γερά το χέρι σου και λέει πάμε κι ας μην έχει δρόμο ακόμα ο ορίζοντας, τότε λες εντάξει η τύχη με ξεκαρδίζει στα γέλια και μου κλείνει το μάτι, πανέτοιμες να πέσουμε μες στη τρύπα να βγούμε χέρι χέρι στην άλλη άκρη του κόσμου, να δούμε τελικά… υπάρχει ζωή στη γη, υπάρχει ζωή πριν τον θάνατο. Πόσο διαρκεί ένα δευτερόλεπτο και πόσο διαρκεί το για πάντα. Και ναι, «η αγάπη Ω η αγάπη είναι που κάνει τη γη να γυρίζει». Κι αφού το είπε ο Λιούις εμείς τον πήραμε στα σοβαρά, και πιστεύουμε η μια στην άλλη και οπωσδήποτε υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση, και είναι απόλαυση να ‘σαι τρελός είναι οκ να είσαι λυπημένος, κι είναι πολύ καλό να χασομεράς, και να μένεις ολόγυμνος όταν αγαπιέσαι με κίνδυνο, κανένα ρούχο μετά να μη σε ντύσει πάλι γιατί «στην πραγματικότητα το σώμα μας είναι γυμνό. Είμαστε απλώς ελαφρότατα καλυμμένοι με κουμπωμένα ρούχα, ˑ κάτω από τις πλάκες υπάρχουν όστρακα, κόκκαλα και σιωπή». Κι ακόμα είναι καλό να είσαι κακός, άμα όλοι γύρω είναι αδιάφοροι και λίγοι και δεν κοιτάν πουθενά που παν τα βήματά τους, στα τυφλά σκουντουφλάν ο ένας τον άλλον, τότε λες -μια κλωτσιά, μια φωνή, να ρίξεις ένα χορό τρελαμένο έστω, να σε προσέξουν «κανείς δεν είχε το θάρρος να είναι κάτι άλλο. ..ούτε ένα γαλάζιο φτερό σ’ ένα καπέλο, ποτέ!»
«Αρπάζω, κρατάω γερά. Κρατάω το χέρι οποιουδήποτε». Της Αγγελικής ή κι αλλιώς Αλίκης με το χαμόγελο που κρατάει για πάντα σε πείσμα όλων των καιρών , με το βλέμμα, του θαυμαστού της φωτεινότητας και της ατρομητότητας, του Θάνου που κολύμπησε στη λίμνη των δακρύων μας γιατί είχε πάει παντού κι ήξερε που βγάζει ο δρόμος και μας παρηγόρησε μ’ ένα νανούρισμα δικής του επινόησης, με την άλλη Αγγελική μας που φόρεσε τα κορμιά μας και τα αλάφρωσε από περιττά βάρη και μας αποκάλυψε στιγμιαία ότι « όλα είναι ταχύτητα και θρίαμβος», του Γιώργη που μας ορκίστηκε ότι το σπίτι μας είναι το μαγικό δάσος όπου τα πράγματα δεν έχουν όνομα κι όλα βρήκαν τη σωστή τους θέση στο μυαλό μας, του Γιάννη που μελετάει τ’ άστρα και ξέρει πως το φώς μας είναι αρχαίο και φροντίζει να ζήσουμε για πάντα προς στιγμήν, του Βασίλη που ξαναφτιάχνει τον κόσμο απ’ την αρχή άμα κοιτάει μέσα από το τηλεσκόπιο των ψυχών, τη Νικολίτσα που ήταν το μυαλό μας τα μάτια μας και πιο σπουδαία η καρδιά μας… «τακ τακ η καρδιά χτυπάει ήρεμα μ’ εμπιστοσύνη. Η ομορφιά λάμπει στα πρόσωπά μας. Χρυσάφι κυλάει στις φλέβες μας»… της Ζωής, του Γιώργου και της Άννας. Παρέα.
«Αλλά όπου να ‘ναι θα φύγουμε. Αυτό είναι για δω μόνοˑ αυτό είναι μόνο για τώρα». Είπε κι ήξερε κάποτε η Βιρτζίνια.
Οπωσδήποτε κινδυνεύουμε να μην είμαστε ζωντανοί. «Να ‘μαστε μόνον ένα κάτι μέσα στο όνειρό του». Οπότε …τι έχουμε να χάσουμε; Ας αγαπηθούμε, ας αποθέσουμε τα βάρη μας κι ας γλεντήσουμε και ας νικήσουμε. Χωρίς καμία σοβαρότητα αλλά με κάθε ευγένεια και στυλ».

Prova14

Κείμενα: Lewis Carroll, Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, Μέσα απ’ τον Καθρέφτη

Virginia Woοlf, Τα Κύματα (στη μετάφραση του Άρη Μπερλή)

Σύνθεση κειμένου /Σκηνοθεσία /Ερμηνεία:

Σοφία Κορώνη/ ομάδα Horses in my Dreams, Αγγελική Παπαθεμελή

Μουσική: Θάνος Ανεστόπουλος (Διάφανα Κρίνα)

Κίνηση: Αγγελική Στελλάτου

Σκηνογραφία / Eνδυματολογία: Γιώργος Λυντζέρης

Φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος

Βοηθοί σκηνοθέτη: Νικολίτσα Ντρίζη, Ζωή Λιανοστάθη

Ηχητικό περιβάλλον: Άννα Παπαϊωάννου

Ηχοληψία: Κώστας Παρίσης – Studio Praxis

Φωτογραφίες: Βασίλης Γεροντάκος

Video trailer: Δημήτρης Συρανίδης

 

Prova7© V.Gerontakos

Οι στίχοι του τραγουδιού της παράστασης (από ποίημα του L. Carroll) είναι σε μετάφραση Παυλίνας Παμπούδη. Στο κείμενο της παράστασης περιλαμβάνονται στίχοι από “Το Ερωτικό Τραγούδι του Τζ. Άλφρεντ Προύφροκ του T. S. Elliot, στη μετάφραση του Σπύρου Καρέλα. Ευχαριστούμε θερμά τον Άρη Μπερλή, την Παυλίνα Παμπούδη και τον Σπύρο Καρέλα για την ευγενική παραχώρηση των μεταφράσεών τους.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Παραστάσεις: Δευτέρα, 16 Ιανουαρίου 2017 έως Τρίτη, 14 Φεβρουαρίου
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
Διάρκεια: 1 ώρα και 30 λεπτά
Εισιτήριο: 10 ευρώ (ενιαίο)
Χώρος: ΒΙΟS.TESLAMain
Διεύθυνση: Πειραιώς 84. Αθήνα
Τηλέφωνο κρατήσεων: 210-3425335