«Σουρεαλιστικές περιηγήσεις» στην Ευρωπαϊκή Ένωση της κρίσης με «μετανάστες, ακτιβιστές και διερμηνείς», επίσκεψη και περιπλάνηση για να ανακαλύψουμε ξανά σημεία, τόπους και περιοχές της πόλης και της ιστορίας της, φορτισμένα μνήμες και παρελθόν, παιγνιώδεις και ενίοτε τρομακτικές επισκέψεις σε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο στο κέντρο της Αθήνας που αντανακλά το σκοτεινό είδωλο της Φουκουσίμα, ένα χρονικό μοναξιάς και συντροφικότητας, καταστροφής και επιβίωσης στο Τσερνόμπιλ αλλά και η αναζήτηση των παιδιών, που διέσχισαν κάποτε τα σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας, στις νέες τους πατρίδες, περιλαμβάνει το φετινό «Fast Forward Festival 4» που διοργανώνεται από την Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τις 2 έως τις 14 Μαίου και ολοκληρώνεται με ένα διεθνές συμπόσιο για τις Πατρίδες και τους Απάτριδες σε επιμέλεια και συντονισμό της Κάτιας Αρφαρά που είναι υπεύθυνη σχεδιασμού και του φετινού φεστιβάλ για το οποίο σημειώνει πως “εστιάζει στην έννοια της «οικίας», τόσο της σωματικής όσο και της ψυχικής, της πρόσκαιρης και της μόνιμης, της οικείας και της ανοίκειας. Οι διεθνείς και οι Έλληνες καλλιτέχνες του 4ου FFF θα αποπειραθούν να εμπλέξουν τους θεατές σε ισχυρές καλλιτεχνικές παρεμβάσεις στα όρια μεταξύ εγκατάστασης, περφόρμανς, κινηματογράφου και αρχιτεκτονικής, ιδιωτικού και δημόσιου χώρου”.
Για δύο εβδομάδες η Στέγη, η πλατεία Ομονοίας, η πλατεία Συντάγματος, το λιμάνι του Πειραιά και η Δραπετσώνα μεταμορφώνονται μέσα από παρεμβάσεις καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα, με δράσεις που εμπλέκουν τους θεατές στους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους της πόλης.
Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει παγκόσμιες πρεμιέρες και αναθέσεις και μας καλεί αρχικά να ανακαλύψουμε ξανά τον Πειραιά μέσω ενός audio-walk mapping, φορτισμένου από ιστορικές μνήμες αλλά και να δούμε σε πρωτότυπο φιλμ την πραγματικότητα του πρώτου λιμανιού μέσα από τις ιστορίες των κατοίκων του.
Από Τρίτη 2 έως Κυριακή 14 Μαΐου (11πμ-6μμ) οι θεατές μπορούν να προσέρχονται – με είσοδο ελεύθερη – στην πρώτη ευρωπαϊκή εκδοχή αυτού του πρότζεκτ που ξεκίνησε το 2013 στο Τόκυο, και που τώρα αποκαλύπτει τον Πειραιά και την μακραίωνη προσφυγική ιστορία του. Εξοπλισμένοι με smartphones και χάρτες, οι θεατές, ως περιπατητές-γεωγράφοι, θα επιχειρήσουν να τον ανακαλύψουν ξανά. Ο διεθνώς διακεκριμένος Ιάπωνας δημιουργός site-specific πρότζεκτ μεγάλης εμβέλειας Akira Takayama συμπράττει με επτά ποιητές, πεζογράφους και στοχαστές από όλο τον κόσμο για το Piraeus Heterotopia.
Συμμετέχοντες συγγραφείς: Kyoo Lee, Rabih Mroué, Θοδωρής Ρακόπουλος, Keijiro Suga, George Szirtes, Deniz Utlu, Chen Yu-Chin. Σημείο εκκίνησης είναι το Janeiro Café, Σταδίου & Πλατεία Ομονοίας (εντός της στοάς) και σημείο τερματισμού το Πλωτό Μουσείο “Hellas Liberty” στην Πύλη Ε2 της Ακτής Βασιλειάδης, στο Σιλό του Πειραιά.
Ένα έργο video art καταγράφει τέσσερις διαλόγους με ανθρώπους που ζουν στην περιοχή γύρω από τον πύργο με το ρολόι του Σιλό, της κεντρικής σιταποθήκης στο λιμάνι του Πειραιά. Το έργο που λειτουργεί σε συνδυασμό με το διαδραστικό έργο του Ιάπωνα προσκαλεί τους θεατές να ταξιδέψουν, αισθανόμενοι όλους τους διαφορετικούς χρόνους.
Ο Γερμανός εικαστικός και γλύπτης Γκρέγκορ Σνάιντερ που θεωρείται από τους κορυφαίους εκπροσώπους της νέας εννοιολογικής τέχνης, επιχειρεί με το Invisible City να «εξαφανίσει» την πλατεία Ομονοίας. Αξιοποιώντας την τεχνική του καμουφλάζ και συνδέοντάς την με την αορατότητα της ιστορικής πλατείας από ψηλά, παρεμβαίνει στο αστικό τοπίο, μετατοπίζοντας το κέντρο του, στο λεπτό σημείο συνάντησης του ορατού με το αόρατο και της τέχνης με την οντολογία.
Στο Ξενοδοχείο Classical Acropol (Πειραιώς 1, Ομόνοια) θα παρουσιασθεί για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό έδαφος, το «ραδιενεργό», πολυσυζητημένο εν εξελίξει πρότζεκτ, που δημιουργήθηκε με έναυσμα το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα. Η επιμελητική ομάδα που το 2015 κινητοποίησε 12 καλλιτέχνες να στήσουν έργα μέσα στη Ζώνη Αποκλεισμού της Φουκουσίμα, «καταδικασμένα» έτσι να μείνουν αθέατα –ίσως και για πάντα–, ενεργοποιεί τώρα μια πλειάδα καλλιτεχνών για να δημιουργήσουν, σε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο της Αθήνας, το σκοτεινό είδωλο του Don’t Follow the Wind: πρωτότυπα έργα για την κατάσταση στην Ελλάδα, σε διάλογο με τη Φουκουσίμα, την οικογένεια που παραμένει στη μολυσμένη περιοχή, αλλά και ένα φόρουμ για τους βιαίως εκτοπισθέντες πληθυσμούς του πλανήτη.
Με τίτλο «Εμείς οι πρόσφυγες: σενάριο για ένα σχιζοαναλυτικό σεμινάριο» το εργαστήριο από τους Ayreen Anastas και René Gabri, που πραγματοποιείται 2-5 Μαΐου, έχει θέμα το σπίτι που όλοι βλέπουν, αλλά κανείς δεν μπορεί να προσεγγίσει. Οι δυο καλλιτέχνες προσκαλούν μια ομάδα συμμετεχόντων να μοιραστούν μαζί μια περίοδο 5 ημερών για να παραγάγουν ένα σεμινάριο με μορφή ταινίας, την οποία θα υλοποιήσουν, θα κατοικήσουν, θα καταγράψουν συλλογικά και, στη συνέχεια, θα τη μοιραστούν με το κοινό. (Η βασική αρχή είναι ότι με τη δημιουργία ενός χώρου μεταξύ ενός κανονικού σεμιναρίου και μιας κανονικής θεατρικής ερμηνείας, μπορεί να δημιουργηθεί ένας πολύ ενδιαφέρων αναλυτικός και επιτελεστικός χώρος, ο οποίος ενδεχομένως να είναι γόνιμος για τη δημιουργία ισχυρών αισθητικών, αναλυτικών και πολιτικών βιωμάτων).
Ο Νοτιοαφρικανός σκηνοθέτης και εικαστικός Μπρετ Μπέιλι που παρουσίασε στο περσινό Fast Forward Festival το Exhibit B, επιστρέφει από τις 3-7 και από τις 9-10 Μαίου στο Λιμάνι του Πειραιά και στην Πέτρινη Αποθήκη της Πύλης Ε2 και παρουσιάζει σε παγκόσμια πρεμιέρα τη νέα περφόρμανς-εγκατάσταση, στήνοντας μια λαβυρινθώδη εγκατάσταση – μια σουρεαλιστική περιήγηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση της κρίσης. Το «Sanctuary» εκθέτει τις χαμένες, απειλούμενες και ποθητές οικίες του σήμερα, μέσα από μια σειρά ζωντανών ταμπλό, φορτωμένων με συμβολισμούς. «Κάτοικοί» τους, οχτώ άνθρωποι –πρόσφυγες, μετανάστες, ακτιβιστές και διερμηνείς– ηλικίας 20-70 ετών.
Οι Rimini Protokoll 3-8 Μαΐου παρουσιάζουν το «Evros Walk Water 1 & 2» σε παγκόσμια πρεμιέρα, στήνοντας μια οπτικοακουστική περφόρμανς-εγκατάσταση για μικρούς και μεγάλους, συνδέοντας την περιπέτεια έξι ασυνόδευτων παιδιών-μεταναστών με τη μουσική φαντασία του John Cage και το λόγο περί ελευθερίας. Έξι ανήλικοι πρόσφυγες από το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Συρία, που πρωτοσυναντήθηκαν με τον Ντάνιελ Βέτσελ στην Αθήνα το 2015, από τους νέους προορισμούς τους ανά την Ευρώπη γίνονται οι μαέστροι, αλλά και οι άτυποι εισηγητές των θεατών σε έναν ουσιαστικό διάλογο για τα όρια της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης.
Ένα αλλιώτικο «τρενάκι του τρόμου» στήνεται στην Πλατεία Συντάγματος. Σε παγκόσμια πρεμιέρα στην Ελλάδα, το Phobiarama μάς καλεί να μπούμε στη μαύρη τέντα του και να καταδυθούμε στα άδυτά του για να ξορκίσουμε ό,τι μας φοβίζει: τη διεθνή τρομοκρατία, την οικονομική κρίση, την πολιτική απογοήτευση… Ένα πρότζεκτ του φημισμένου Ολλανδού εικαστικού και σκηνοθέτη, Dries Verhoeven 9-14 Μαΐου και είσοδο ελεύθερη, με σειρά προτεραιότητας. Απαραίτητη η ηλεκτρονική προκράτηση θέσης.
Με ένα βαν ξεκινά το Peregrinus, της χορογράφου Ζωής Δημητρίου με τους περφόρμερ και τους θεατές συνεπιβάτες σε ένα ταξίδι που καταλήγει σε μια λαβυρινθώδη εγκατάσταση και διερευνά –κινησιολογικά και βιωματικά– το ζήτημα του ακούσιου νομαδισμού. Ο Βρετανός ερευνητής Joe Kelleher υπογράφει τη δραματουργία. 10-14 Μαΐου.
Το ντουέτο των BERLIN, εμπνέεται από την τραγωδία του Τσερνόμπιλ όπου μετά την έκρηξη δύο κάτοικοι αρνούνται να εγκαταλείψουν την περιοχή και παραμένουν στο χωριό τους επί 27 χρόνια. Η ακραία ζωή τους αποτελεί την πρώτη ύλη της περφόρμανς/κινηματογραφικής εγκατάστασης των Berlin, που επισκεπτόταν και κινηματογραφούσε, επί πέντε χρόνια, την καθημερινότητα της Νάντια και του Πέτρο στο χωριό-φάντασμα Ζβίζνταλ, στη ραδιενεργό Ζώνη Αποκλεισμού του Τσερνόμπιλ. Ένα συγκλονιστικό χρονικό μοναξιάς και συντροφικότητας, καταστροφής και επιβίωσης. 10 και 11 Μαίου.
Το Φεστιβάλ θα ολοκληρωθεί 13-14 Μαΐου με το Διεθνές Συμπόσιο για τις Πατρίδες και τους Απάτριδες με τίτλο “On Homelands and the Stateless as the World Tilts Right”, που θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά, με είσοδο ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας και προκράτηση θέσεων. Συγκεντρώνει επτά διεθνείς και ελληνικές αποστολές καλλιτεχνών, επιμελητών, πολιτιστικών διαχειριστών και οργανωτών για να παράσχει γεωγραφικά διακριτές, διαθεματικές, καίριες καταθέσεις πολιτικών και αισθητικών τακτικών που να μπορούν να φανούν αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση της κατάστασης των απάτριδων, των τοξικών εθνικισμών και του διαρκώς πιο επισφαλούς βιοπορισμού. Συνδιοργανώνεται από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και τον οργανισμό Creative Time της Νέας Υόρκης σε επιμέλεια Κάτιας Αρφαρά, Καλλιτεχνικής Διευθύντριας Θεάτρου & Χορού και Νato Thompson, Καλλιτεχνικού Διευθυντή, Creative Time
M. Z
