Η νέα πολυαναμενόμενη παράσταση «Το Άλλο Σπίτι»,της ομάδας “Εν Δυνάμει”, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη και αφού οι παραστάσεις στις 6 και 7 Οκτωβρίου σε σκηνοθεσία και μουσική της Ελένης Ευθυμίου, στο θέατρο Αυλαία, είναι ήδη sold out, δόθηκε παράταση για τις 11,12 και 13 του μήνα.
Μια παραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, που εντυπωσίασε όταν ανέβηκε στην Αθήνα και βασίζεται στη σύλληψη της Ελένης Δημοπούλου. «Το Άλλο Σπίτι» είναι το αποτέλεσμα μιας πολύμηνης έρευνας, όπως μου εξηγεί η Ελένης Ευθυμίου στη συνάντησή μας, κατά τη διάρκεια της πρόβας, που υπήρξε και η ευκαιρία να παρακολουθήσω, να γνωρίσω και να συζητήσω με τα μέλη των «Εν Δυνάμει ».
« Επισκεφτήκαμε γηροκομεία, άσυλα, ορφανοτροφεία, οικοτροφεία, χρησιμοποιήσαμε ερωτηματολόγια και αυτοσχεδιασμούς της ομάδας «Εν δυνάμει», κάναμε συνεντεύξεις με ανθρώπους, που βρίσκονται στη δύσκολη κοινωνική συνθήκη να ζουν ακούσια εκτός της οικογενειακής δομής και προστασίας, αντιμετωπίσαμε την αγωνία των γονιών και των οικείων τους, στο βασανιστικό ερώτημα: «Κι αν εγώ δεν ζω, δεν είμαι εκεί, τι θα γίνει;». Αφουγκραστήκαμε τους προβληματισμούς, τα όνειρα, τις ελπίδες, τους φόβους και τις προσδοκίες των ίδιων των μελών της ομάδας μας.
Αυτή τη φορά πήγαμε ένα σκαλί παραπέρα τη δουλειά μας κι αυτό είναι μεγάλη εξέλιξη. Η συλλογικότητα, η δημιουργικότητα και οι άκρως επαγγελματικές απαιτήσεις αυτής της παράστασης, απέδωσαν καρπούς, ξεπερνώντας κατά πολύ τον « Ανεμιστήρα», όπου οι ηθοποιοί μας δούλευαν πάνω σε ασκήσεις, με βάση την παρατήρηση και την έρευνα. Στην παράσταση, η κοινωνία, το «μεγάλο σπίτι» όλων μας, διασταυρώνεται με το «άλλο» σπίτι, αυτό που η κοινωνία παρέχει στις αδύναμες κοινωνικές ομάδες. Έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν τον προσωπικό τους χώρο όπως θέλουν; Έχουν ελευθερία επιλογών και κινήσεων; Ποιες είναι οι συνθήκες στους χώρους φιλοξενίας τους; Διαφορετικές όψεις μιας αθέατης πραγματικότητας έρχονται στο φως με ευαισθησία αλλά κα χιούμορ, με στόχο να γεφυρωθεί η απόσταση, που μας χωρίζει από αυτόν, τον Άλλο διπλανό μας. Οι «Εν Δυνάμει » ταυτίζονται για μένα με το όνομά τους, δηλαδή τη λέξη Δύναμη στην απόλυτη ερμηνεία της».
« Συνεργάζομαι με τους «Εν Δυνάμει» εδώ και δύο χρόνια » αφηγείται η Βιττόρια Κοτσάλου, που μαζί με τη Μέλπω Βασιλικού, επιμελούνται τη χορογραφία και τη διδασκαλία κίνησης. « Με συνάρπασε η πρωτοποριακή αυτή σύλληψη της Ελένης Δημοπούλου και το αποτέλεσμά της, σε καλλιτεχνικό αλλά και ανθρώπινο επίπεδο, όταν είδα τη δουλειά των «Εν Δυνάμει» στην Αθήνα. Από τότε έρχομαι είτε για σεμινάρια, είτε για τις πρόβες. Είναι μια δυνατή πρόταση για την κοινωνία και είναι παράδειγμα εκπαιδευτικής διαδικασίας για κάθε άνθρωπο, για κάθε παιδί. Όχι μόνο για άτομα κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων.
Μια ανθρωπιστική προσέγγιση με βάση την ισότητα, την αποδοχή της διαφορετικότητας και την κατάργηση των διακρίσεων, όπου όλοι καλούνται να συμμετέχουν, να μοιραστούν, να αλληλεπιδράσουν με το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Εδώ ανακαλύπτεις, πως εκεί που τα λόγια δεν μπορούν να αρθρωθούν, το λόγο έχουν οι αισθήσεις. Οι αισθήσεις είναι το μέσο της επικοινωνίας μεταξύ μας κι αυτό είναι θαυμάσιο να ανακαλύπτεις πόσο πιο δυνατό είναι και βλέποντας την πρόοδο και τη χαρά όλων, καθώς εξελίσσουν τις δυνατότητές τους. Κανείς δεν θα πει στον άλλο: «Δεν πειράζει, κάνε ό, τι μπορείς ». Αντίθετα, η αντιμετώπιση μεταξύ μας είναι «Μην ψάχνεις δικαιολογίες, δεν βρίσκω τον λόγο να μην το κάνεις ».
Αποκτώντας πίστη στον εαυτό τους, προσπαθούν από μόνοι τους να φτάσουν τους υπόλοιπους, χωρίς να σκέφτονται πως αυτοί έχουν κάποιο μειονέκτημα, που τους εμποδίζει σ’ αυτό και αυτό λειτουργεί θεραπευτικά σε πολλές περιπτώσεις. Συντελείται ένα θαύμα, άξιο μελέτης. Οι χορογραφίες, τα τραγούδια και η πρόζα, που συνθέτουν την παράσταση, είναι ιδιαίτερα απαιτητικές και ο πήχης έχει ανέβει ψηλά. Δεν γίνονται εκπτώσεις. Είμαστε ένας θίασος, που κάνει τη διαφορετικότητα των μελών της έμπνευση για δημιουργία, ανοίγοντας μια δίοδο επικοινωνίας με τον θεατή , την κοινωνία, τον άνθρωπο ».
Παρακολουθώ την πολύωρη πρόβα. Φωτογραφίζω καi καταγράφω μπρος και πίσω από τα σκηνικά, που εναλλάσσονται με τις σβέλτες συντονισμένες κινήσεις των «Εν Δυνάμει » και αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μου, είναι το λιγότερο εντυπωσιακό. Πέραν της σκηνικής παρουσίας και της καθοδήγησης της Ελένης Ευθυμίου, που πραγματικά δεν χαρίζεται στους ηθοποιούς της, μια απίστευτη θετική ενέργεια με κυριεύει. Τους βλέπω πίσω από το σκηνικό, απόλυτα πειθαρχημένους και γεμάτους χαρά και ενθουσιασμό, να λειτουργούν σαν ένα μελίσσι. Χαμόγελα, βλέμματα, αγγίγματα και προσμονή για την επόμενη σκηνή.
Βλέπω τη Μαρία, που παρόλο το νεαρό της ηλικίας της λειτουργεί σχεδόν μητρικά με τους ηθοποιούς της παράστασης, που χρειάζονται ίσως μια μεγαλύτερη προσοχή. Δεν τη νοιάζει απλά ο ρόλος της, αλλά πως όλοι θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους και εξηγεί με μάτια που λάμπουν:« Ναι όντως νιώθω λίγο και σαν μαμά, όπως νιώθω και τους «Εν Δυνάμει » οικογένειά μου. Η συνεργασία και η συνύπαρξη μαζί τους τόσα χρόνια, τους έχει κάνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Μεγαλώσαμε μαζί. Μοιραστήκαμε καλές και δύσκολες στιγμές. Έγινα πιο υπεύθυνη, απέκτησα έναν σκοπό και νόημα στη ζωή μου, που με γεμίζει χαρά και ικανοποίηση. Είναι μεγάλη δύναμη να είσαι στους «Εν δυνάμει».
« Σ’ αυτό θα συμφωνήσω κι εγώ » συμπληρώνει ο Βαγγέλης ένας ακόμη νεαρός ηθοποιός, που δηλώνει πως δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή του χωρίς τους φίλους-συνεργάτες του. « Τις λίγες μέρες, που μπορεί να μη βρεθούμε, μου λείπουν. Ακόμη και ο ένας μήνας στην Αθήνα, που ζούσαμε όλοι μαζί στο ίδιο σπίτι, λόγω των εκεί παραστάσεών μας και είχαμε συνεχώς τη μεγάλη ευθύνη για όσους χρειάζονται κάποια επιμέλεια, κατά τη διαμονή και τις μετακινήσεις μας στην πόλη, είναι αλησμόνητος, παρά το άγχος και την πίεση που δημιουργούσε αυτό, σε συνδυασμό με την παρουσίασή μας σε ένα νέο απαιτητικό κοινό. Γυρίσαμε πίσω κι όταν χωρίσαμε, συνειδητοποίησα, πως ήθελα να γυρίσω τον χρόνο πίσω και να βρεθούμε ξανά στο ίδιο σπίτι, όλοι μαζί». Η θέρμη αυτή του Βαγγέλη, προσελκύει πολλούς νέους εν δυνάμει ηθοποιούς, όπως ο Ντίνος που όταν του μίλησε γι’ αυτό σε ένα φοιτητικό πάρτι, του κίνησε την περιέργεια και δεν άργησε να ενταχτεί στην ομάδα αν και σε αυτή την παράσταση δεν θα συμμετέχει, λόγω υποχρεώσεων.
« Η επιλογή των ανθρώπων που εντάσσονται στους «Εν Δυνάμει» , δεν έχουν να κάνουν με το αν είναι ηθοποιοί ή όχι» συμπληρώνει ο Richard Anthony, ο σκηνογράφος των παραστάσεων. « Η ομάδα λειτουργεί ως μια ευρύτερη οικογένεια για τα μέλη της. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι σε πρώτο επίπεδο, όσοι έρχονται να έχουν αντιληφθεί και αποδεχτεί τη φιλοσοφία μας. Πολύ συχνά έρχονται ηθοποιοί που νομίζουν ότι κάνουμε παιδικό θέατρο ή φιλανθρωπία, κάτι που δεν ισχύει. Είμαστε ένας επαγγελματικός θίασος με αυστηρούς κανόνες, που όλοι καλούνται να σεβαστούν και έχοντας αναπτύξει κοινούς κώδικες επικοινωνίας, αναζητούμε ανθρώπους που η χημεία μας θα δέσει».
« Είδα τον « Ανεμιστήρα » και ενθουσιάστηκα» λέει ένα από τα νέα μελή του θιάσου ο Ηλίας. « Στην αρχή παρακολουθούσα τις πρόβες και έκανα τα θελήματα, αλλά ήμουν αποφασισμένος και η χαρά μου, όταν τελικά έπαιξα σ’ αυτό το έργο, που με είχε τόσο γοητεύσει, δεν περιγράφεται!»
« Αυτός ο μήνας στην Αθήνα ήταν όντως καταπληκτικός» λένε με ενθουσιασμό και νοσταλγία οι αδερφές Αναστασία κα Ευαγγελίνα, που εντάχθηκαν από δεκατεσσάρων ετών στην καλλιτεχνική, όπως είχε ξεκινήσει αρχικά ομάδα των «Εν Δυνάμει» από την κ. Δημοπούλου, ενώνοντας μέσω της τέχνης, νέους από ευάλωτες και μη κοινωνικές ομάδες. « Όταν δεν είμαστε εδώ, μας λείπει το γέλιο και η μιζέρια της γκρίζας καθημερινότητας είναι αβάσταχτη. Είναι η χαρά της ζωής και διέξοδος έκφρασης και επικοινωνίας. Έχουμε μεγαλώσει μαζί και μας λείπουν».
Ο Αλέξανδρος, που τον έφεραν οι γονείς του από την Κοζάνη για τις πρόβες, μου εκμυστηρεύεται στο διάλειμμα, στον κύκλο που έχουμε κάνει όλοι μαζί στην αίθουσα, πως του αρέσει, που εδώ βρίσκει τους φίλους του και πέρα από τα λόγια που λέει, το αγαπημένο του κομμάτι είανι ο χορός που διδάσκει η Βιττόρια. Η Μαργαρίτα ξεχωρίζει: « Τις «ανάσες» με την Ελένη », εννοώντας το ζέσταμα, που προηγείται πριν από την κάθε παράσταση και στο οποίο δίνει μεγάλη βαρύτητα η Ελένη Ευθυμίου. « Οι απαιτήσεις της παράστασης στο τραγούδι και τον χορό, είναι μεγάλες κι είναι απαραίτητο» εξηγεί. « Εμένα πιο πολύ μου αρέσει ο χορός και που παίζουμε μπροστά στον κόσμο. Θέλω σήμερα να ανέβει η παράσταση, δεν μπορώ να περιμένω ως τις 6 Οκτωβρίου» δηλώνει η Λωξάντρα ασυγκράτητη. « Οι «Εν Δυνάμει » είναι το «άλλο » σπίτι μου» δηλώνει η Μαρία, που έχει έφεση στο τραγούδι, θαυμάζει τη Μαρινέλλα και θέλει να γίνει μεγάλη ηθοποιός. Στον Μιχάλη αρέσουν τα λόγια του. Ο Δημήτρης , χαίρεται που εδώ, βρίσκεται ανάμεσα σε φίλους, δίνοντας και παίρνοντας αγάπη, γιατί όπως λέει σπίτι είναι όπου υπάρχει αγάπη, αφού τα κτίρια είναι άψυχα και δεν κρύβει την αδυναμία του, για τον κ. Άγγελο.
«Βλέποντας τον «Ανεμιστήρα» μαγεύτηκα και ζήτησα να συμμετέχω. Έχοντας εμπειρία από άλλες θεατρικές ομάδες με εξέπληξε ο επαγγελματισμός και η σοβαρότητα του θιάσου. Είμαι σε μια ομάδα, που η αγάπη περισσεύει» δηλώνει ο κ. Αγγελος.
«Θα συμφωνήσω σ’ αυτό» συμπληρώνει η κα Άννα, επίσης ηθοποιός. «Μου δόθηκε η ευκαιρία να παίξω ξανά και να μάθω πολλά και σαν ηθοποιός κα σαν άνθρωπος. Με έχουν εκπλήξει αυτά τα παιδιά με τη δύναμη και την επιμονή τους. Οι πρόβες είναι επίπονες και πολύωρες και πολλές φορές, όπως πέρυσι το χειμώνα, κάναμε πρόβες με -2 βαθμούς και ντρέπομαι που λέω, πως ήμουν η μόνη, που με δυσκολία το άντεχα. Δεν ξέρω αν ήμουν καλή μάνα, αλλά σίγουρα θα γίνω καλή γιαγιά και τα παιδιά, που αποτελούν τον πυρήνα των «Εν Δυνάμει» και στηρίζουν τους συναδέλφους τους, θα γίνουν σίγουρα καλοί γονείς. Αυτή η εμπειρία σε αλλάζει για πάντα. Νιώθω ευλογημένη».
« Είμαι κι εγώ από τα πρώτα μέλη των « Εν Δυνάμει», που με όχημα την αγάπη για κάθε μορφή τέχνης και την καθοδήγηση της Ελένης Δημοπούλου, ξεκινήσαμε το θεατρικό μας ντεμπούτο με το « Πρωινό άστρο». Νιώθω περήφανος για τον δρόμο, που διανύσαμε όλοι μαζί. « Το Άλλο Σπίτι» μιλάει για το σπίτι που όλοι μας χρειαζόμαστε και εγώ το βρήκα εδώ», σημειώνει ο Βασίλης.
« Βλέποντας το «Πρωϊνό Άστρο», ενδιαφέρθηκα και μπήκα στην ομάδα, πιστεύοντας πως πάω σε παιδική παράσταση για τους γονείς των παιδιών» λέει η Βάσω. « Μπήκα με άγνοια κινδύνου και ομολογώ, πως αγχώθηκα όταν συνειδητοποίησα ,πως θα έχουμε «πραγματικό» κοινό και απαιτήσεις υψηλού επιπέδου. Συμμετέχοντας σ’ όλες της παραστάσεις, πιστεύω ότι εξελίχθηκα υποκριτικά και βρήκα πολύτιμους φίλους».
« Πέραν της βαθιάς γνώσης, που αποκτάς ως νέος ηθοποιός, η χαρά της επικοινωνίας, τα γέλια, το μοίρασμα και η αλληλεπίδραση μεταξύ μας, σε κάνουν να μη θες να τους αποχωριστείς. «Το Άλλο Σπίτι» μας ένωσε για άλλη μια φορά, μας γεμίζει με την αισιοδοξία και τη δύναμη να ανταπεξέλθουμε στη ζωή μας. Είναι το φως, που λείπει από την κοινωνία, που το σπίτι συχνά χάνει το νόημα της θαλπωρής, της αγάπης, της οικογένειας» απαντά η Γιώτα, για να συμφωνήσει μαζί της και ο Δημήτρης. « Δεν θα ξεχάσω το άγχος των παραστάσεων στην Αθήνα. Ήταν αστείο να βλέπεις εμάς, να αγχωνόμαστε για το πώς θα μας αντιμετωπίσει το κοινό και τα παιδιά να βγαίνουν άφοβα και χαρούμενα γεμάτα αυτοπεποίθηση στη σκηνή και να το απολαμβάνουν. Μας έδωσαν μεγάλη δύναμη».
« Οι παραστάσεις των «Εν Δυνάμει» έχουν πολύχρονη δουλειά, αγώνα και προσπάθειες από πίσω. Είμαι τυχερή που υπάρχουν οι καταπληκτικοί συνεργάτες, που έχω επιλέξει να συνεργαζόμαστε, αλλά όλοι εννοείται ασχολούνται με το ειδικό κομμάτι, που τους αντιστοιχεί. Τη διαχείριση της ομάδας πρακτικά, εμψυχωτικά και ιδεολογικά την έχω εγώ και η Μαρία Ιωαννίδου και αυτό είναι και το ζητούμενο. Μέχρι στιγμής πάμε πολύ καλά… αλλά αν δεν προχωρήσει η ομάδα, να συνθέσει μια Ακαδημία νέων με και χωρίς αναπηρία, φοβάμαι πως θα έχει ημερομηνία λήξης. Αυτή είναι και η αγωνία μου. Μετά από αυτό τι; Πρέπει αυτή η ιδέα να αναπτυχθεί να ανοίξει, με προϋποθέσεις”, σημειώνει η Ελένη Δημοπούλου.
“Ξέρεις και η ισότητα γίνεται με προϋποθέσεις και αυτό δυστυχώς δεν είναι κάτι, που το ασπάζονται οι γονείς των μελών με αναπηρία. Το πρόβλημα βρίσκεται συχνά στους γονείς, μια που δυστυχώς αυτοί αποφασίζουν, με τι θα ασχοληθεί το παιδί τους και όχι το ίδιο το μέλος. Αν π.χ. ένας γονέας δεν θέλει να διανυκτερεύει το παιδί του έξω από το σπίτι, σημαίνει ότι το παιδί, δεν μπορεί να ακολουθήσει την ομάδα πουθενά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως στα άτομα με αναπηρία η εξάρτηση από τους γονείς ή άλλα πρόσωπα ισχύει μέχρι το τέλος της ζωής τους. Είναι μια μεγάλη ανισότητα.
Έχουμε και νέους, που οι γονείς τους δεν ξέρουν ότι είναι στην ομάδα και κάνουν θέατρο, γιατί δεν θα συμφωνούσαν. Αυτό δεν τους κάνει όμως να μην συμμετέχουν! Έχουν δική τους φωνή και δυνατή μάλιστα! Πρέπει λοιπόν να γίνει μια σχολή, όπως τα ΙΕΚ και να αφορά στις Τέχνες. Να πιστεύουν και οι γονείς ότι τα παιδιά τους σπουδάζουν και θεραπεύονται μέσα από αυτές. Να γίνει αυτό « Το ‘Άλλο Σπίτι » τους».
Βγήκα από την αίθουσα γεμάτη θετική ενέργεια, δύναμη και θαυμασμό. Πήρα μαζί μου γέλια, βλέμματα, χαρά και αγκαλιές. Νιώθω πολύ μικρή, μπροστά σε κάτι τόσο μεγάλο και πλέον πολύ πλούσια, που τους γνώρισα και με εμπιστεύτηκαν. Ο Δημήτρης καθώς τους αποχαιρετούσα μου είπε: « Μαρία, έχουμε πρεμιέρα στις 6 Οκτωβρίου! Μην το ξεχάσεις, σε περιμένουμε!» «Όχι Δημήτρη, ούτε θέλω, ούτε μπορώ να το ξεχάσω!»
Ρεπορταζ – Φωτογραφίες : Μαρια Μαυρίδου
“Το Άλλο Σπίτι”
Σύλληψη: Ελένη Δημοπούλου
Σκηνοθεσία & Μουσική: Ελένη Ευθυμίου
Έρευνα & συγγραφή κειμένου: Ελένη Ευθυμίου & ομάδα «Εν δυνάμει»
Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Ευτυχιάδου
Σκηνικά: Richard Anthony
Κοστούμια: Λώρα Άννα Λούκας
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Χορογραφία & διδασκαλία κίνησης: Μέλπω Βασιλικού, Βιττόρια Κοτσάλου
Οπτικό περιβάλλον & βίντεο: Δημήτρης Ζάχος
Σχεδιασμός ήχου & ενορχήστρωση: Οδυσσέας Γκάλλιος
Οργάνωση παραγωγής: Κώστας Ιορδάνου
Βοηθός σκηνοθέτη: Σοφία Αντωνίου
Βοηθός σκηνογράφου: Ζωή Τζήκα
Βοηθός ενδυματολόγου: Σοφία Πατσινακίδου
Κατασκευή κοστουμιών: Παρασκευή Ορφανίδου
Ερμηνεύουν: Κλειώ Αντωνοπούλου, Βάσω Ασίκογλου, Μαρία Δαχλύθρα, Ελευθερία Δρακουλίδου, Μαργαρίτα Καϊναδά, Άννα Καλίντσεβα, Αναστασία Καρυοφύλλη, Ευαγγελίνα Καρυοφύλλη, Μαρία Κολτσίδα, Βαγγέλης Κοσμίδης, Ηλίας Κουγιουμτζής, Γιώτα Κουϊτζόγλου, Νίκος Κυπαρίσσης, Άγγελος Κωνσταντίνου, Λωξάνδρα Λούκας, Δημήτρης Λύρας, Δημήτρης Μέξης, Θάνος Νανάσης, Μιχάλης Ντολόπουλος, Ντίνος Παπαγεωργίου, Βασίλης Πέτρου, Ζωή Τζήκα, Αλέξανδρος Χάτσιος
Πέμπτη 06/10 21:00
Παρασκευή 07/10 18:00 & 21:00
Τρίτη 11/10 21:15
Τετάρτη 12/10 21:15
Πέμπτη 13/10 21:15
