Μια ταινία όπου ο ευφυής ήρωας ξεχωρίζει για την ικανότητά του να λύνει με απίστευτη ταχύτητα τον κύβο του Ρούμπικ, αλλά την ίδια ώρα να αποτυγχάνει σε οτιδήποτε προσπαθεί στη ζωή του, στάθηκε αιτία για τον νεαρό σκηνοθέτη Αλέξανδρο Σκούρα να σηκώσει τον Χρυσό Διόνυσο του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Δράμας. «Αν θα συμβούλευα κάτι έναν μαθητή μου, θα ήταν να κοιμάται με τις ταινίες του Κιαροστάμι και του Μπρεσόν κάτω από το προσκεφάλι του, χωρίς ωστόσο ποτέ να προσπαθήσει να τους αντιγράψει», υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης του «Κύβου» στο artplay.gr και ομολογεί μεταξύ άλλων πως το ένστικτο πρέπει να φιλτράρεται από την αιτιολόγηση».
ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode*Πώς εμπνευστήκατε το θέμα του «Κύβου» και τι είναι αυτό που θα θυμάστε από αυτήν την ταινία;
«Έχω πάντα ένα πρόβλημα να θυμηθώ πως μου έχει έρθει η έμπνευση για ένα σενάριο. Τον «Κύβο» τον έγραψα σε μια νύχτα, μετά την προβολή μιας ταινίας που με είχε επηρεάσει, το «Παρελθόν», του Φαραντί. Από εκεί και πέρα δεν υπήρχε κάποιο εξωτερικό γεγονός που με «ανάγκασε» να γράψω γι αυτό το θέμα. Το μόνο σίγουρο ήταν ότι έγραψα το σενάριο έχοντας στο μυαλό μου τον καλό μου φίλο, Μάκη Παπαδημητρίου. Είναι η 3η ταινία που κάνουμε μαζί και έχουμε δρόμο μπροστά μας. Δεν νομίζω να κάνω ταινία χωρίς να εμφανίζεται ο Μάκης, ακόμα και ως κομπάρσος! Θα θυμάμαι για πάντα το κλίμα που είχαμε στα γυρίσματα. Όλο το συνεργείο ήταν σαν μια οικογένεια, χωρίς υπερβολή. Έτσι και αλλιώς τα περισσότερα άτομα ήταν φίλοι και αν δεν ήταν έγιναν. Η έννοια της οικογένειας στο γύρισμα είναι πολύ σημαντική για μένα. Θαυμάζω αυτό που κάνουν οι Νταρντέν με τους ηθοποιούς τους. Στην μία ταινία ένας ηθοποιός είναι ο πρωταγωνιστής, στην επόμενη εμφανίζεται έστω και σε μία σκηνή, αλλά πάντα εμφανίζεται. Αυτό θυμίζει οικογένεια (και Κασαβέτη!)»
*Πώς από τα οικονομικά, τις πολιτισμικές σπουδές και τη φιλοσοφία φθάσατε στην σκηνοθεσία;
«Όλα τα πράγματα στη ζωή μου έγιναν παράλληλα, δεν αντικατέστησε το ένα το άλλο. Παράλληλα με τις σπουδές μου ασχολήθηκα με τον κινηματογράφο. Ακόμα σπουδάζω στο τμήμα ΜΙΘΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως δεύτερο πτυχίο. Αλλά ο κινηματογράφος σταδιακά έγινε προτεραιότητα. Δεν θα μπορούσα να γίνει αλλιώς”.
*Ποιά είναι η ταινία ή ο σκηνοθέτης που σας επηρέασε έτσι ώστε να αλλάξετε επαγγελματική κατεύθυνση;
“Δεν υπήρξε κάποιος συγκεκριμένος σκηνοθέτης που με επηρέασε τόσο, ώστε να αλλάξω επαγγελματική κατεύθυνση. Υπήρχαν πολλοί σκηνοθέτες, σε πολλές περιόδους της ζωής μου. Ο Σκορσέζε όταν ήμουν μικρότερος, μετά ο Μπρεσόν και ο Κιαροστάμι, οι Νταρντέν, ο Χάνεκε, τελευταία ο Φαραντι. Μπορεί να ξεχνάω κάποιον».
*Ως εισηγητής σεμιναρίου με θέμα τον κινηματογράφο στον Πολιτιστικό Όμιλο Φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών τι έχετε κερδίσει από την επαφή σας με τους φοιτητές;
«Το σεμινάριο στον ΠΟΦΠΑ ήταν πολύ σημαντικό για την εξέλιξή μου ως σκηνοθέτης. Την περίοδο 2002-2004 είχα την τύχη να είμαι μαθητής του Σύλλα Τζουμέρκα, στα πλαίσια των σεμιναρίων του τομέα, από τον οποίο έμαθα και όσα γνωρίζω για τον κινηματογράφο. Όταν ο Σύλλας σταμάτησε τα σεμινάρια, με μια τρελή απόφαση, ανάλαβα την αντίστοιχη ώρα που είχε εβδομαδιαίως, χωρίς να έχω τα απαιτούμενα εφόδια. Έτσι, αναγκάστηκα να μάθω όσα πιο πολλά μπορώ για να ανταπεξέλθω και αυτό ήταν το καλύτερο που μου είχε συμβεί, από τη στιγμή μάλιστα που δεν έχω τελειώσει σχολή κινηματογράφου. Επομένως, αυτό που προτείνω είναι ότι η διδασκαλία σε κάνει καλύτερο σκηνοθέτη και άνθρωπο»
*Υπάρχουν μυστικά που ακολουθείτε ή εμπιστεύεστε το ένστικτό σας;
«Το μόνο μυστικό που έχω το έμαθα από τον Μπρεσόν. Να είσαι αυστηρός όταν λαμβάνεις τις αποφάσεις σου ως σκηνοθέτης, αυστηρός όσον αφορά τους κανόνες που έχεις θέσει στον εαυτό σου και να μην παρεκκλίνεις σε καμιά περίπτωση. Είναι πολύ δύσκολο να μείνεις αυστηρός. Μπορεί να δεις ένα ωραίο πλάνο και να πεις «Τι όμορφο», αλλά να μην έχει καμία συνέπεια με αυτό που θες να κάνεις, με τον τρόπο που επιλέγεις να αφηγηθείς την ιστορία. Πρέπει λοιπόν να καταστρέψεις την ομορφιά, να την βγάλεις από μέσα σου, να μην κάνεις κάτι απλά για να ικανοποιήσεις τον ναρκισσισμό σου ως σκηνοθέτης. Όσον αφορά το ένστικτο που με ρωτάς, πιστεύω πάντα στην αιτιολόγηση. Θα πρέπει να υπάρχει κάποια αιτία που κάθε τι βρίσκεται στην ταινία σου, να επιτελεί μια συγκεκριμένη λειτουργία, στα πλαίσια που έχεις ορίσει. Επομένως, θεωρώ ότι το ένστικτο θα πρέπει να φιλτράρεται από την αιτιολόγηση».
*Ποιό είναι το θεμα της νέας μεγάλου μήκους ταινία σας και ποιόν τρόπο αφήγησης σκέφθεσεθε να ακολουθήσετε;
«Η μεγάλου μήκους ταινία, θα έχει τον τίτλο «Ελευσίνα» και αποτελείται από 3 ιστορίες/εκδοχές που λαμβάνουν χώρα στην Ελευσίνα. Δεν ξέρω πότε θα γίνει πραγματικότητα, αλλά εύχομαι πριν τον γάμο της νεογέννητης κόρης μου. Δεν έχω σκοπό να αλλάξω το στυλ μου στη μεγάλου μήκους. Θα ακολουθήσω τους ίδιους κανόνες που προσπαθώ να ακολουθώ χωρίς την παραμικρή εξαίρεση: Απλότητα, λιτότητα αφηγηματικών μέσων και κυρίως να μην προσπαθώ να εντυπωσιάζω. Αυτό το τελευταίο είναι το σημαντικότερο για μένα και το πιο δύσκολο. Αν θα συμβούλευα κάτι έναν μαθητή μου, θα ήταν να κοιμάται με τις ταινίες του Κιαροστάμι και του Μπρεσόν κάτω από το προσκεφάλι τους, χωρίς ποτέ να προσπαθεί απλά να τους αντιγράψουν (το έχω προσπαθήσει και έχω φάει τα μούτρα μου)»
Μάνια Ζούση
*Οι φωτογραφίες είναι από τα γυρίσματα του “Κύβου” και παραχωρήθηκαν από το προσωπικό αρχείο του σκηνοθέτη
